უფლიში

ტიპი: ხელნაწერი
დასახელება: უფლიში
დასახელება (ორიგ.): უფლიშ
ავტორისეული აღწერა: "06/ 04 უფლიშ 19/04
შინაარსი: მერე, კვირა დღეს არის „უფლიშ“. ამ დღეს მოლასკრენი ხარებს და ვერძებს კლავენ ლასკარში. ლასკარი 5-8 ოჯახისაგან შედგება, არის უფრო მეტი რაოდენობაც. „ლასკარი“ ძალიან ახლობელი ოჯახების ერთობაა. ესენი ლასკრის დღეს მორიგეობით დაკლავენ საერთო ზვარაკად ხარს - „ლეçფალიშ“ -ს. ამ ხარს შაშიშობიდან უფლიშამდე ვაჭმევთ რაც შეიძლება ბევრს და მეტს, სხვა საქონლისგან განსხვავებით, გასასუქებლად. ზვარაკს გაიღებს მორიგე ოჯახი თავისი მორიგეობისას. დილით შეიკრიბებიან ადრე და შეუდგებიან ზვარაკის დაკვლის რიტუალს. შეიყვანენ ხარს „ქორ“-ში და იქ სალოცავი სარკმლის წინ შეავედრებენ ხოშა ღერბეთს, რომელსაც ამ ჟამს „ფუსდ ნêბçასდ“-ით მოიხსენიებენ, ზვარაკს. ორივე რქაზე დაუმაგრებენ სანთელს და ისე ხელაპყრობილები ევედრებიან „ფუსდ ნაბუასდი“- საო შენ შეივედრე ჩვენი ლასკარი და ლასკარის სტუმარი ყველა. ჩვენ არ დავივიწყებთ შენს ხსენებას და არც შენ დაივიწყო ჩვენი შველა“ ამ სავედრებლის თქმის შემდეგ ერთი სანთლით რომელიც რქაზე ჰქონდა მიმაგრებული, ბალანს შევუტრუსავთ რქებს შუა, მერე მარჯვენა მხარზე და ბოლოს მარჯვენა გვერდზე. ამის მერე, ან სახლში დავკლავთ, ან გარეთ ეზოში. გავატყავებთ, დავაჩარექებთ, მოსახარშს ჩავადგამთ მოსახარშად და სადილობისას მივირთმევთ სტუმრებთან ერთად. საღამოს სტუმრებსაც გავისტუმრებთ სახლში. ხარებას ან ორთაშუას (Îêრნესგაში, იგულისხმება აღდგომის მსგეფსი) შევაგროვებთ გçიზისთვის ხორბლის მარცვალს, თითო ჩêფლêშს სულზე. ამას აგროვებს მორიგე ოჯახის ერთ-ერთი წევრი. ამ დროს ერთი ჩაფლაში დიდი ღმერთისთვისაა, მეორე ჯგèრìგისთვის, მესამე მèქემ თìრინგზელისთვის, მეოთხე ლამარიასთვის, მეხუთე სიკობისთვის, მეექვსე ბაპისთვის. ( ე.ი. ექვსი ჩაფლაში გროვდება ერთი კაცის სახელზე, ექვსი მეორის, ექვსი მესამის და ა. შ. 10 სულიანი ოჯახისთვის 60 ჩაფლაში და ა. შ. ამდენი ხორბლის მარაგი იყო აღნიშნული დღესასწაულისთვის 10 სულიანი ოჯახისთვის საჭირო და აუცილებელი) "
დამატებითი ინფორმაცია: ტექსტი სვანურიდან ქართულ ენაზე თარგმნა ნინო წერედიანმა
თემი: ლატალი
სოფელი:
ტერიტორია: ზემო სვანეთი
წელი:
მასალა: ქაღალდი, მელანი
ზომები: 40სმ × 21სმ
მდგომარეობა: დამაკმაყოფილებელი
დაზიანებები:
თეგები: გçიზივერძილასკარისაკლავიუფლიშჩაფლაშხარიჯგრაგ

ამავე ტიპის დოკუმენტები, ამავე ადგილიდან:

მსგავსი ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (ლატალი, ზემო სვანეთი)


...
ლამპრობა (ლაჰილი. გ.2)

20/01 ლიმპარიშ დეშდი ლêდეღ 02/02 ლიმპარობის ორშაბათს ლაჰილელების ერთი ჯგუფი სოფ...

...
მარიამობის დღესასწაული (გვ.1.)

მარიამობის მერე, 8 სექტემბერს ლამარიას შობაა. იმ დღეს ხაჭაპურებს დავაცხობთ და აღ...

...
ხადობ (გვ.2)

აღწერილია ხადობის დღეს მუცლის სალოცავი რიტუალის ჩატარების წესები. ხადობის ლამარი...

...
ბერიკაობა-ყეენობა (აღბალაღრალი) (გვ.2.)

გუნუაანთ ჩამეგიანთა ერთ–ერთი წინაპარი (ხოშა) დაჭერილი ყოფილა კახეთ...

...
ჯანგლობ

18/ 01 ჯêნგლობ 31/01 ამ ღამით კოჭლი სულები მოდიან სახლში და როგო...

...
ისგ ლილჩალ

ამის მერე, ოთხშაბათს, არის ისგ ლილჩìლ (დიდმარხვის შუა პერიოდი) და ამ დღეს იციან ...

...
მეისრაბი (გვ.1.). სოფელი მაცხვარიში

ს. იფხი დავით çოტაშერ ნანსყანი. მეისარობა დღეს, პირველად, ღორის ხორცის ჭამა ჩვენ...

...
ლიფანაალი-ადგომ (გვ.4.)

მოეტანოს და დაებრუნებინოს თქვენთვის. მზიან–თაფლიანიმც ყოფილიყოს თქვენი...

...
ლიქვრეში (გვ.5.)

ეს სოლომი არის გამძლეობის და ძალის მიმცემი და მიმნიჭებელი. ამ კათხას შესწ...

...
ხადობ (გვ.1)

აღწერილია ხადობის დღეს მუცლის სალოცავი რიტუალის ჩატარების წესები. ხადობის ლამარი...

...
ნათლისღება განცხდაბ (გვ.3.)

(კონტექსტიდან არის ამოგლეჯილი ეს გვერდი!) ჩვენთან ყვებიან, რომ ლიფა...

...
აღდგომა (თანაფ) (გვ.4.)

იქვე მოიყვანენ მღვდელს. მღვდელი რომ აკურთხებს ტაბლებს, კურთხევისთვის აძ...

სხვა ტიპის დოკუმენტები, ამავე ადგილიდან:

სხვა ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (ლატალი, ზემო სვანეთი)


...
ნათლისღების დღესასწაული

განცხდაბ — წყალკურთხევა ნათლისღების დღესასწაულზე, , სადღესასწაულო ღვთისმსახურებ...

...
ტრაპეზი , დღესასწაული ფუსნახან ლითუალ" ,

ფოტოზე აღბეჭდილია ტრაპეზი შეწირვის რიტუალის შემდგომ დღესასწაულ ფუსნახან ლიძჰენზე...

...
ლოცვის აღვლენა საქონლის გასამრავლებლად

ფოტოზე აღბეჭდილია ოჯახის უფროსი მოსალოცი ფიჩქით ხელში, რომელზედაც ალაგია ლემზირი...

...
მზადება ბარბარობის დღესასწაულისთვის

ფოტოზე აღბეჭდილია ზითანაი ფარჯიანის ოჯახში, ბარბარობის დღისთვის სარიტუალო პურე...

...
სულის მოსახსენებელი სუფრა მიცვალებულის სახლში

სულის მოსახსენებელი სუფრა მიცვალებულის სახლში ...

...
მიცვალებულის ნეშტთან მამაკაცების დატირების ერთ-ერთი მომენტი

ფოტოზე გამოსახულია ლატალის თემის სოფ. იენაშის მკვიდრის ბიაზრუკ წერედიანის დატირ...

...
სამიწათმოქმედო იარაღები

სამიწათმოქმედო იარაღები-გუთანი და გუთნის ნაწილები განმარტებებით ...

...
დღესასწაული ლაჰლათახაშ

ფოტოზე აღბეჭდილია "ლაჰლათახაშ" -ის დღესასწაულზე , სოფელ ლაჰილში შეკრებილი, ლატ...

...
ლიფანაალი, მიცვალებულთა სულების გაცილება

ფოტოზე აღბეჭდილია უთენია, ხალხის მსვლელობა სასაფლაოსკენ ...

...
შრომის იარაღები

შრომის იარაღები საფარცხავი, ნაჯახი, ბარი, წერაქვი ...

...
ყაუ და ლაფთან

ყაუ - კერაზე ჩამოსაკიდი კავი ლაფთან - ხარის კუდისგან დამზადებული ბუხრის საწმენდ...