ტიპი: | ხელნაწერი | |
---|---|---|
დასახელება: | ხორცის აღაპი (გვ.2.) | |
დასახელება (ორიგ.): | ლეღვი აღაბ | |
ავტორისეული აღწერა: | ||
შინაარსი: | ხარისას შეალოცავენ, შესწირავენ. იმ დღეს საკლავს არ კლავენ. მუშაობა არ შეიძლება. ერთ წილს, ერთ ულუფას შეწვავენ და გავლენ გარეთ, და შეალოცავენ გელოს სახლზე(გელოშხან), ამ დროს ამბობენ: წელს ეს გქონდეს და მომავალ წელს კი ხარის ბეჭს გადააგდებს. (სწორი იქნებოდა: გადაგიგდებ!) ეს დაუწყიათ მას მერე, რაც ერთხელაც ოდესღაც ხორცის აღაპის ღამეს თურმე ერთი ბავშვი ტიროდა. მამას გარეთ გაუგზავნია და სამწუხაროდ, ბავშვი დაკარგულა. ამის მერე არის წესად დამკვიდრებული, მოტანილი გელეს წილი (გელე ლაგაფი). გელო ეს არის გამქრობი ქაჯის მსგავსად. ამისი ძალზედ ეშინიათ სვანებს. ხორცის აღაპის ღამეს სჩვევიათ გარეთ შეძახილები და მრავალჯერადი ყვირილები. გინება სჩვევიათ [ქალებისაც და კაცებისაც]. მაგრამ კამათი და ჩხუბი მაინც არ შეიძლება! ასეთია წესი. იმ ღამეს მამაკაცები ასრულებენ ასეთ რიტუალს: აიღებენ ფიჩქს, სამფეხა პატარა მაგიდას და ცეცხლის ზემოთ დაიჭერენ. როგორც კი ფიჩქი ზეთს და ცხიმს გამოიდენს, მამაკაცი აიღებს თომის (წერექვის) კონას, გადაუსვამს მაგიდას და ამბობს: „ჩემი ცელი ალმასი, ალმასი...“ ეს რიტუალი იციან და სრულდება იმიტომ, რომ თიბვის პერიოდში ცელი, მთავარი იარაღი, იყოს ალმასივით, იყოს ალმასი. | |
დამატებითი ინფორმაცია: | ტექსტი სვანურიდან ქართულ ენაზე ქეთევან მარგიანმა | |
თემი: | მულახის თემი | |
სოფელი: | ||
ტერიტორია: | ზემო სვანეთი | |
წელი: | ||
მასალა: | ქაღალდი, მელანი | |
ზომები: | 20სმ × 17სმ | |
მდგომარეობა: | დამაკმაყოფილებელი | |
დაზიანებები: | ||
თეგები: | თომილეღაბლოცვარიტუალისაკლავიჩუბოვ ლიმზირხორცის აღაპი |
მსგავსი ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ზემო სვანეთი)
ამის მერე, ოთხშაბათს, არის ისგ ლილჩìლ (დიდმარხვის შუა პერიოდი) და ამ დღეს იციან ...
ახალი წლის მეორე დღეს რატომღაც არავის უნდა, არ სურს არც მგზავრობა ...
ბარბარობის ღამეს ქალები პირველად დააცხობენ ცარიელ პურებს. ივახშმებენ, დაპუ...
ქალები გააკეთებენ ლიფაანეს და მხოლოდ თვითონ მიირთმევენ ხოლმე. სარიტუალო კ...
ბაიას მეორე დღესვე, ორშაბათ დღეს ჭინკების, ეშმაკების, კუდიანების კვირეული...
დღეობები: თეთრი ფხუ ყველიერი ყველიერი (თაში აღაბ) შავი ფხუ ლითოდრი ხატიცხოველი ...
ხვალმი ხვდება ლიქვრეშის ხუთშაბათ დღეს (ლიქვრეშის წინა ხუთშაბათს). ამ დღე...
15 მარტს მიწის ხვრელების ამოყრაა. ამ დღესაც უქმეა. ახალ მოტანილ წყალს არ სვამენ...
შუშხვამის დღეს უქმე არ არის. საღამოს ყველა მოსახლიდან ერთი კაცი წავა ...
გუნუაანთ ჩამეგიანთა ერთ–ერთი წინაპარი (ხოშა) დაჭერილი ყოფილა კ...
კერიიდან ნაცარს ამოიღებს ხოლმე და ერთ ადგილას შეინახავს კედელში ჩაშენებ...
"ტყეების სახლები: ურუ ჭალ, სარგობ, ანლ, აზაუ, კოჯრ, ლსილ, ლზქრ, კედერ,...
სხვა ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ზემო სვანეთი)
ხის მორისგან გამოთლილი წყლის ჭურჭელი ...
მარანი...
ცეცხლის საჩხრეკი ორთითა ...
ეპიზოდი დღესასწაულიდან აღბა-ლაღრალი, საქმისაი ფალოსით და მისი ამალა...
ყაუ - კერაზე ჩამოსაკიდი კავი ლაფთან - ხარის კუდისგან დამზადებული ბუხრის საწმენდ...
მართკუთხა ფორმის ქაღალდზე შავი ფანქრით ჩახატული ტაბლა ...
ფოტოზე ხის ძველი წისქვილია აღბეჭდილი...
ფოტოზე აღბეჭდილნი არიან მულახელები...
ფოტოზე მოცემულია ბეჩოს მყინვარი ...
ფოტოზე მოჩანს მაჩუბის ბაგის ორნამენტირებული ტიხარი...
ოჯახების დიდების რიტუალით დავლა სულების წასვლის დღეს (ლიფანალის დასრულებისას)....