ტიპი: | ხელნაწერი | |
---|---|---|
დასახელება: | ხორცის აღაპი | |
დასახელება (ორიგ.): | ლეღვი აღაპ (გვ.1.) | |
ავტორისეული აღწერა: | ||
შინაარსი: | ხორცის აღაპი გვჩვევია ორი კვირა. აღაპების კვირეულში ყველა ოჯახს, ყველა მოსახლეს დაყენებული ჰყავდა საკლავი, ამ საკლავს ერქვა სააღაპე (ლეღაბ). ხორცის აღაპი იწყებოდა მეისარაბის დღეს. ხორცის აღაპის კვირეულში, ხორციელის კვირაში ყველას აქვს ხორცი. ეს მთავრდებოდა კვირა საღამოს. ამ ღამეს სჩვეოდათ გელოს გადაგდება (გელოდა ლიკვანე). როცა ხორცის არაპის კვირეული დამთავრდება კვირა საღამოს, ორშაბათს არის თეთრი ფხუ. ყველიერი იწყება მაშინ, როცა ხორცის აღაპი მთავრდება. ყველიერი არის ერთ კვირას. ყველიერი მთავრდება კვირას; მეორე დღეს არის ორშაბათი და იწყება დიდმარხვა (ლილჩალი „დასაცავი“). ეს არის შავი ფხუ. ყველიერის სამშაბათს გვჩვეოდა ლოცვა, ვევედრებოდით, ველოცებოდით ხოლმე ქუთაისის ღვთისმშობელს შვილიერებაზე, შვილოსნობაზე, სიმრავლეზე. ამ ღამეს სჩვეოდათ ერთი რიტუალი ლოცვისა (ჩუბოვ ლიმზირ). ამ სეფისკვერს დამარხავდნენ ხოლმე. ამ რიტუალზე შენალოცი, შენაწირი სეფისკვერის ჭამა მხოლოდ ქალებს შეეძლოთ, მამაკაცებისთვის არ იყო ნებადართული! ხორცის აღაპზე ლოცვა სრულდება დიდი ღმერთის ვედრებით ოჯახის წევრების, (სახლში მყოფთა) მშვიდობიანობის თხოვნით, მომავალი წლის აღაბსაც საღად, ჯანმრთელად და კარგ გონება–განწყობაზე შეგვახვედრეო, მოგვასწარიო, სახლში არავინ რომ არ მოგვიკვდესო. სეფისკვერებს და ძველ ხორცს ცხვრებისა და | |
დამატებითი ინფორმაცია: | ტექსტი სვანურიდან ქართულ ენაზე ქეთევან მარგიანმა | |
თემი: | მულახის თემი | |
სოფელი: | ||
ტერიტორია: | ზემო სვანეთი | |
წელი: | ||
მასალა: | ქაღალდი, მელანი | |
ზომები: | 20სმ × 17სმ | |
მდგომარეობა: | დამაკმაყოფილებელი | |
დაზიანებები: | ||
თეგები: | თომილეღაბლოცვარიტუალისაკლავიჩუბოვ ლიმზირხორცის აღაპი |
მსგავსი ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ზემო სვანეთი)
"სათიბების სახლები: ვიდერ, ნენგვლი, ჟვნიშ ჭიბ, ელვერ, ლემუნდ, ჭიბრილ, ლაჭვრი...
გუთნის, თოხის, ლაჭაადირის, ხორბლის თავთავებისა, ქერის თავთავებისა, ცერცვის ...
ლიქშორალი ჰქვია მდინარის პირას ქვიშაზე რიტუალებს. აღდგომის ხუთშაბათ დღეს...
მოსახლე დაკლავს ხოლმე ან ორ დიდ ტახს, ან ტახს და ვაცს (მამალ თხას), ...
თეთრი ფხუს ორშაბათიდან კვირა საღამომდე არის ყველიერის კვირა. ყველი...
აღდგომის შაბათ ღამისთვის საფქვავში (ლაშირაქა) ხორბლის მარცვალს დაფქვავენ. ...
პარპოლაში დგება 29 ივნისს. ამ დღეს სოფელი საერთო ხარჯით ყიდულობს შესაწირავ საკლა...
ამის მერე პარასკევს, ხოჩა ვებიშს, ლიფკუარია. ამ დღეს თხების მწყემსს კუბდარს დავუ...
გულბანების ზემდგომებად, ზედამხედველებად სხვა თემის კაცებს აყენებენ და ირჩ...
მეორე დღეს, შაბათს, დილით, ღამე ერთი საათი რომ იქნება დარჩენილი ავდგებით, ფანჯ...
...
თუკი გამოლევისა შეეშინდებათ (ხული ბოლომდე არ დაიწვასო), მაშინ გამოიღებენ ...
სხვა ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ზემო სვანეთი)
გარდაცვლილთა სულების მიღება-გამასპინძლება "ლიფანალის" დღეებში...
ნიჩაბი, ფოცხი, თოხი,ხორბლის სახვეტი ნიჩაბი, მცირე ზომის ხის ურო, ტყავის დასამუშა...
ფოტოზე აღბეჭდილია რაჟდენ ქალდანის კოშკიანი საცხოვრებელი სახლი, მულახის თემის სოფ...
ფოტოზე ხის ძველი წისქვილია აღბეჭდილი...
მართკუთხა ფორმის ქაღალდზე შავი ფანქრით ჩახატული ტაბლა ...
სახლების დიდებით შემოვლა გარდაცვლილ სულთა წასვლის დღეს (ლიფანალის დასრულებისას)...
მიცვალებულის სულის მოსახსენებელი საკურთხი სუფრა გარდაცვალებიდან მეორმოცე დღეს, მ...
ფოტოზე მოჩანს მაჩუბის ბაგის ორნამენტირებული ტიხარი...
სამიწათმოქმედო იარაღები-გუთანი და გუთნის ნაწილები განმარტებებით ...
წმ.ღვია და წმ.მსხალი ფარის თემში. ...
არყის ხისგან სამამაკაცო ლამპრების დამზადება მიცვალებულთა სულების მობრძანების დღ...
ფოტოზე გამოსახულია მონადირე ბათლომ ნავერიანი, იარაღით და მთაში სასიარულო ჯოხით ...