ტიპი: | ხელნაწერი | |
---|---|---|
დასახელება: | ზომხა-ახალი წლის დღესასწაული სვანეთში (გვ.1.) | |
დასახელება (ორიგ.): | ზომხა | |
ავტორისეული აღწერა: | მასალა ჩაწერილია მულახის თემის სოფელ ჟამუშში. 1946 წელს | |
შინაარსი: | ახალი წლის დღეს გამთენიისას ოჯახის მეკვლეები ვინც არიან, ქალი და მამაკაცი, ისისნი დილაუთენია ადგებიან უსიტყვოდ, ხმისამოუღებლად, ლაპატრაკი არ შეიძლება, სანამ მეკვლეობა (მეფეხეობა) არ დამთავრდება და ჩაიცვამენ. მერე დაანთებენ ცეცხლს, მაგრამ ცეცხლზე შებერვა არ შეიძლება და ამიტომ არის რომ წინა ღამით მომზადებული აქვთ ცხირები (ცოხუები), ეს არის წვრილ–წვრილად დაჭრილი შეშები, რომელთაც დატოვებენ ხოლმე გახურებეულ ფიქალზე / ფილაზე, სადაც კარგად გამოშრება და ხმება მთელი ღამის განმავლობაში და მეორე დღეს ნაღვერდალის ღრმულში (თრომში) ნაკვერჩხლებში შეუნთებენ ამ ცხირებს, მაგრამ ცეცხლს შებერვით არაფრით არ შეუბერავენ, არამედ ქუდის ქნევით (ლიბელბაინეთი) დაანთებენ ცეცხლს. მერე ასევე ულაპარაკოდ წამოდგებიან და ჩაივცამენ ფეხზე იმგვარად რომ წერექვი, თომი ქუსლებიდან ზემოთ კიდურისკენ ამოჩაჩულ–ამოქოჩრილია ხოლმე. მერე აიღებენ ერთ ვედრო წყალს (ამას ჰქვია რძე), წკეპლას, დიდ გობს (ლალაშს), რომელშიც წინა ღამითვე გაამზადეს და ჩააწყვეს ყველაფერი: თომი, სამეკვლეოები (ნაჭშხუნვარი), სეფისკვერები, გოჭის თავი. აუშვებენ ხარს გომურის თავში, ამას ხელს მოჰკიდებს მამაკაცი, რომელსაც უჭირავს გობი (ლალაშ), | |
დამატებითი ინფორმაცია: | ტექსტი სვანურიდან ქართულ ენაზე თარგმნა ქეთევან მარგიანმა | |
თემი: | მულახის თემი | |
სოფელი: | ჟამუში | |
ტერიტორია: | ზემო სვანეთი | |
წელი: | 1946 | |
მასალა: | ქაღალდი, მელანი | |
ზომები: | 20სმ × 17სმ | |
მდგომარეობა: | დამაკმაყოფილებელი | |
დაზიანებები: | ||
თეგები: | აშიაშეხაშიაშეხ ლიდშდოლეზომხანაჭშხუნვარუეღხული |
მსგავსი ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ჟამუში, ზემო სვანეთი)
ლიხვდიშის დღისთვის ქალები თარგლეზერის ქვაბში ხდიან არაყს. აცხობენ ყველიანებს და...
მეშხე ფხუს მერე არის ლითოდრი. ყოველთვის ლითოდრი ხვდება შაბათს. ლითოდრის ...
აღდგომის ხუთშაბათს დღისით ვაკეთებთ ხორბლის ფაფას. საღამოს ვიტრაპეზებთ. ტრა...
ლამპრობა (ნამპრობ) ამ ღამეს გვჩვეოდა სეფისკვერების დაცხობა: კაცის სულადობ...
ჴეობ- მოდიოდა ლალხორის შემდეგ კვირას. მთელი სოფლით ხდიდნენ არაყს. ლესკარები აცხ...
იმ დღეს დილით გვჩვევია: ერთი კაცი ადრე ადგება და გავა ეკლის მოსაჭრელად. დავუვლით...
იმ დღეს დილით გვჩვევია: ერთი კაცი ადრე ადგება და გავა ეკლის მოსაჭრელად. დავუვლით...
ახლა, სამშაბათ დღეს, არის „გულის სამშაბათი“. სალოცავად „გულ“-ში მიდიან ის კაცები...
დღესასწაულთა თავი ბარბლაშია. ბარბალობა დღეს სხვის კარზე დაძახება არ შეიძლება - კ...
ორშაბათს, სამშაბათს, ოთხშაბათ საღამოს როცა ყველა სახლშია, ბავშვები ადგებიან, ერ...
სხვაც, რაც კი რამ სამარხო იქნება. გარედან ავეჯის შემოტანისას ერთ პატარა სა...
ეკლესიის მინაშენის (ლადბაშის) გარეთ ერთ ადგილას და დაანთებდნენ ვეებრეთელა ...
სხვა ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ჟამუში, ზემო სვანეთი)
ფოტოზე მოცემულია მესტიის ხიდი (1927 წელი) ...
მამაკაცების მიერ გარდაცვლილის დატირების მეორე მომენტი ...
მართკუთხა ფორმის ქაღალდზე შავი ფანქრით ჩახატული ტაბლა ...
მაგიდა გარდაცვლილის თავთან; გარდაცვლილის საყვარელი საყოფაცხოვრებო ნივთებით და ...
ფოტოზე გამოსახულია არყის ხისგან საქალებო ჩირაღდნების -ლამპრების გამოთლა მიცვალებ...
სულის მოსახსენებელი სუფრა მიცვალებულის სახლში ...
ყველის საწური კალათა ...
ქალები, ბავშვები და მამაკაცები მულახის თემიდან...
სამეურნეო იარაღები მარცვლეული კულტურების მოსავლის ასაღებად. კევრი და უღელი, ღვლე...
არყის ხისგან სამამაკაცო ლამპრების დამზადება მიცვალებულთა სულების მობრძანების დღ...
ხის მორისგან გამოთლილი წყლის ჭურჭელი ...
ქალების სალოცავი ჯგირან სოფ. ჟამუშში, მულახის საზოგადოება ...