ზომხა-ახალი წლის დღესასწაული სვანეთში (გვ.1.)

ტიპი: ხელნაწერი
დასახელება: ზომხა-ახალი წლის დღესასწაული სვანეთში (გვ.1.)
დასახელება (ორიგ.): ზომხა
ავტორისეული აღწერა: მასალა ჩაწერილია მულახის თემის სოფელ ჟამუშში. 1946 წელს
შინაარსი: ახალი წლის დღეს გამთენიისას ოჯახის მეკვლეები ვინც არიან, ქალი და მამაკაცი, ისისნი დილაუთენია ადგებიან უსიტყვოდ, ხმისამოუღებლად, ლაპატრაკი არ შეიძლება, სანამ მეკვლეობა (მეფეხეობა) არ დამთავრდება და ჩაიცვამენ. მერე დაანთებენ ცეცხლს, მაგრამ ცეცხლზე შებერვა არ შეიძლება და ამიტომ არის რომ წინა ღამით მომზადებული აქვთ ცხირები (ცოხუები), ეს არის წვრილ–წვრილად დაჭრილი შეშები, რომელთაც დატოვებენ ხოლმე გახურებეულ ფიქალზე / ფილაზე, სადაც კარგად გამოშრება და ხმება მთელი ღამის განმავლობაში და მეორე დღეს ნაღვერდალის ღრმულში (თრომში) ნაკვერჩხლებში შეუნთებენ ამ ცხირებს, მაგრამ ცეცხლს შებერვით არაფრით არ შეუბერავენ, არამედ ქუდის ქნევით (ლიბელბაინეთი) დაანთებენ ცეცხლს. მერე ასევე ულაპარაკოდ წამოდგებიან და ჩაივცამენ ფეხზე იმგვარად რომ წერექვი, თომი ქუსლებიდან ზემოთ კიდურისკენ ამოჩაჩულ–ამოქოჩრილია ხოლმე. მერე აიღებენ ერთ ვედრო წყალს (ამას ჰქვია რძე), წკეპლას, დიდ გობს (ლალაშს), რომელშიც წინა ღამითვე გაამზადეს და ჩააწყვეს ყველაფერი: თომი, სამეკვლეოები (ნაჭშხუნვარი), სეფისკვერები, გოჭის თავი. აუშვებენ ხარს გომურის თავში, ამას ხელს მოჰკიდებს მამაკაცი, რომელსაც უჭირავს გობი (ლალაშ),
დამატებითი ინფორმაცია: ტექსტი სვანურიდან ქართულ ენაზე თარგმნა ქეთევან მარგიანმა
თემი: მულახის თემი
სოფელი: ჟამუში
ტერიტორია: ზემო სვანეთი
წელი: 1946
მასალა: ქაღალდი, მელანი
ზომები: 20სმ × 17სმ
მდგომარეობა: დამაკმაყოფილებელი
დაზიანებები:
თეგები: აშიაშეხაშიაშეხ ლიდშდოლეზომხანაჭშხუნვარუეღხული

სხვა გვერდები:


ამავე ტიპის დოკუმენტები, ამავე ადგილიდან:

მსგავსი ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ჟამუში, ზემო სვანეთი)


...
„უბნა კçეცნა ლიკედ“

„უბნა კçეცნა ლიკედ“ როცა ხორბლის მარაგს პირველად ვიწყებთ, მაშინ დიასახლისი გავა ...

...
გოცობ

20/04 გოცობ 30/05 ფუსნა ხარის დაკვლის მერე მოსულ კვირა დღეს ჰქვია „გოცობ“ გოცობ...

...
ჴეობ (გვ.1)

ჴეობ- მოდიოდა ლალხორის შემდეგ კვირას. მთელი სოფლით ხდიდნენ არაყს. ლესკარები აცხ...

...
თითნე ფხუ (გვ.2.)

მეორე დღეს, ორშაბათს თçეთნე ფხუ ჰქვია. ამ დღეს ყველაფერი დასარეცხია: ტაბგა - მაგ...

...
ყველიერი (გვ.3.)

იმ ღამეს ჯამჭურჭლეულს ყველაფერს გამოხარშავენ და გახეხავენ ქატოთი (გატშუ)....

...
კარგი ოთხშაბათი

კარგ ოთხშაბათს შეიძლება გახსნილება. აეს დღე არ არის უქმე. ...

...
ლამპრობა (გვ.3)

თავთავის წილ ულუფას (თაინს). ლამპრობა არის კვირა დღეს და კვირა საღამოს, ...

...
იარნესგა (გვ.1.)

ქრისტეს შობასა და ზომხას შორის პერიოდს ჰქვია ÎêრნეÎსგა. ამ კვირაში უქმეა, მუშა...

...
დღესასწაულთა სახელწოდებანი

დღეობები: თეთრი ფხუ ყველიერი ყველიერი (თაში აღაბ) შავი ფხუ ლითოდრი ხატიცხოველი ...

...
კუდიანების, ჭინკების, სატანების კვირა, ქაჯობა, მისნობა

კუდიანების, ჭინკების, სატანების კვირაში, ორშაბათ დღეს კარებში ეკლები უნდა ...

...
ხორცის აღაპი

ხორცის აღაპი გვჩვევია ორი კვირა. აღაპების კვირეულში ყველა ოჯახს, ყვე...

...
მუჰობ (გვ2)

მუჰობ- ანღლაბის შემდგომ პირველი კვირა. აღწერილია ამ დღეს შესასრულებელი წეს-ჩვეუ...

სხვა ტიპის დოკუმენტები, ამავე ადგილიდან:

სხვა ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ჟამუში, ზემო სვანეთი)


...
დღესასწაული აღბალაღრალი

სცენები აღბალაღრალის დღესასწაულიდან, საქმისაი ფალოსით, ნიღბით, ,,იარაღით" თავის ...

...
ყაუ და ლაფთან

ყაუ - კერაზე ჩამოსაკიდი კავი ლაფთან - ხარის კუდისგან დამზადებული ბუხრის საწმენდ...

...
დღესასწაული ,,აღბა-ლაღრალი''

ეპიზოდი დღესასწაულიდან აღბა-ლაღრალი, საქმისაი ფალოსით და მისი ამალა...

...
მამაკაცების გლოვის მეორე მომენტი

მამაკაცების მიერ გარდაცვლილის დატირების მეორე მომენტი ...

...
დღესასწაული აღბა-ლაღრალ მულახში

აღბა-ლაღრალის დღესასწაული, საქმისაი ფალოსით და ჯოხით...

...
დაკრძალვა იფარის თემში

დაკრძალვა იფარის თემში, სოფ. ნაკიფარში.ფოტოზე აღბეჭდილია სოფ. ნაკიფარის ეკლესია,...

...
დეტალი საზამთრო საცხოვრისის, მსხვილფეხა საქონლის სადგომიდან

ფოტოზე მოჩანს მაჩუბის ბაგის ორნამენტირებული ტიხარი...

...
სამფეხა დაბალი მაგიდა-ტაბლა

მართკუთხა ფორმის ქაღალდზე შავი ფანქრით ჩახატული ტაბლა ...

...
სოფელი ჟამუში, მულახის თემი

ფოტოზე აღბეჭდილია რაჟდენ ქალდანის კოშკიანი საცხოვრებელი სახლი, მულახის თემის სოფ...

...
სამიწათმოქმედო იარაღები

სამიწათმოქმედო იარაღები-გუთანი და გუთნის ნაწილები განმარტებებით ...

...
ახალი გარდაცვლილის საფლავზე ტანსცმლის მიტანა, საფლავზე გაშლა და საფლავის კურთხევა

ლიმერიეს დღეს მღვდლის მიერ არყის მიწაზე ლიბაცია და სასაფლაოზე მიტანილი სანოვაგის...

...
ყველის საწური კალათა

ყველის საწური კალათა ...