ტიპი: | ხელნაწერი | |
---|---|---|
დასახელება: | ზომხა-ახალი წლის დღესასწაული სვანეთში (გვ.2.) | |
დასახელება (ორიგ.): | ზომხა | |
ავტორისეული აღწერა: | მასალა ჩაწერილია მულახის თემის სოფელ ჟამუშში. 1946 წელს | |
შინაარსი: | უკან ხარს ვინც მისდევს წკეპლით და ძახილით, ვედროთი წყალი მიაქვს ამას. ხარს გაიყვანენ კალოზე, შუა ეზოში, სადაც გასანიავებელია (ლაბაბა), იქ გავაკეთებთ ხოლმე გასაკვალავს (ლანჩაბს?), მოვაგროვებთ თოვლს, და ამაზე დავარტყამთ ხულის თავს, წვეროს. მერე ავუშვებთ ხარს და სამჯერ უხმოდ მარჯვნივ შემოვატარებთ ეზოს. მერე უკვე დავდგებით ლანჩაბთან და აქვე შეალოცავენ ლალაშს / გობს: „წლის მცვალებელო ღვთაებავ, გირგოლის დაპირებავ, კანდავ ზღვისაო, ახალო წელო, კარგი ახალი წელი შეგვინაცვლე, გვინაცვალე, ზრდით და მატებით გაგვახარე, წლის მოსავლიანობით გაგვახარე“. არის ადამიანის მშვიდობა! ჩვენი სანატრებელი ყველა კარგ გუნება–განწყობაზე გვყავს. მერე კი ამბობენ მეკვლეები, მეფეხურები (მოჭშხალა!): „მოვდივარ, მოვდივარ და ვერ მოვდივარ!“ – „რა ბედნიერება მოგაქვს?“ – სახარე ხარებით სავსე! – საძროხე ძროხებით სავსე! – საცხვარე ცხვრებით სავსე! ... ამ დროს სახლიდან გადმოსძახებენ: „კარი ღიაა, ბედნიერო!“ „წელიწადის მცვალებელო ღვთაებავ, კარგი ახალი წელი გვინაცვალე, ზრდით და მატებით გაგვახარე, კაცთა, ადამიანთა მშვიდობა, საქონლის, სულდგმულის სიმრავლე მოგვიტანე!“ შინიდან კვლავ გადმოსძახებენ: „რა გახვევია, რით ხარ დახუნძლული?“ | |
დამატებითი ინფორმაცია: | ტექსტი სვანურიდან ქართულ ენაზე თარგმნა ქეთევან მარგიანმა | |
თემი: | მულახის თემი | |
სოფელი: | ჟამუში | |
ტერიტორია: | ზემო სვანეთი | |
წელი: | 1946 | |
მასალა: | ქაღალდი, მელანი | |
ზომები: | 20სმ × 17სმ | |
მდგომარეობა: | დამაკმაყოფილებელი | |
დაზიანებები: | ||
თეგები: | ადგომაშიაშეხ ლიდშდოლეზომხალეზომახლიდშდოლელიშიაშიმეკვლემეშიაშიმოჭშხალანაჭშხუნვარირიდეელიმზირეუეხფუსნა მუჟეღუსქორქორა მჭშხიშიმი ლიფუშდეხული |
მსგავსი ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ჟამუში, ზემო სვანეთი)
ისგლინჩაალის მერე პირველ კვირადღეს აია (ა) ჰქვია. იმ დღისთვის ხორბლის ფქ...
მერე, კვირა დღეს, ფუსდის ხარის დაკვლის დღეა. სოფელი ამ დღისთვის გამოყოფს რვა ...
მოცემულია ტარიჭაბუგვის // taritabűgv// tabgom-ის სახელით ცნობილი, აღდგომის შემდ...
ამ დღეს ზოგი მარხულობს ავადმყოფობაზე. საღამოს აღუვლენენ ხორბლის პურის ლემზირს ხა...
გუნუაანთ ჩამეგიანთა ერთ–ერთი წინაპარი (ხოშა) დაჭერილი ყოფილა კ...
თოთობი -ჰჷლიშიერ-ის ორშაბათი, რომლის დროსაც სრულდება ქალების საიდუმლო ლოცვა, რო...
მერე, შაბათს ისევ ქაშუათობის შაბათი ჰქვია. იმ დღეს რამდენი სტუმარიც სოფელში მოგ...
მაშინ სხვა ხალხმაც, დანარჩენებმაც მიანებს თავი. ათას ცხრაას ოცდაორ წლამ...
აღდგომის ხუთშაბათს დღისით ვაკეთებთ ხორბლის ფაფას. საღამოს ვიტრაპეზებთ. ტრაპეზ...
აიღებენ ხატს, ეკლესიას სამჯერ შემოუვლიან ირგვლივ, მღერიან, ასრულებენ საგა...
11/02 მეშხე ფხუ 24/02 მეშხე ფხუს დღეს ისევ ისე მოვემზადებით და აღვასრულებთ ლოცვ...
ლიფანალის კვირეულის შემდგომ რომ ხუთშაბათი მოვა, ამას ჰქვია დაბრუნების ...
სხვა ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ჟამუში, ზემო სვანეთი)
ბეჩოს საავადმყოფოდან ეცერის თემის გარდაცვლილი მამაკაცის სულის გადაყვანის რიტუა...
ყაუ - კერაზე ჩამოსაკიდი კავი ლაფთან - ხარის კუდისგან დამზადებული ბუხრის საწმენდ...
სამიწათმოქმედო იარაღები-გუთანი და გუთნის ნაწილები განმარტებებით ...
ოჯახების დიდების რიტუალით დავლა სულების წასვლის დღეს (ლიფანალის დასრულებისას)....
მარანი...
ფოტოზე აღბეჭდილნი არიან მულახელები...
კერა...
მულახელი ქალი სადღესასწაულო ჩაფრასტებიან სამოსში...
აღბა-ლაღრალის დღესასწაული, საქმისაი ფალოსით და ჯოხით...
ეპიზოდი დღესასწაულიდან აღბა-ლაღრალი, საქმისაი ფალოსით და მისი ამალა...
ფოტოზე გამოსახულია მონადირე ბათლომ ნავერიანი, იარაღით და მთაში სასიარულო ჯოხით ...
მარილის ქვასანაყი ...