ზომხა-ახალი წლის დღესასწაული სვანეთში (გვ.4.)

ტიპი: ხელნაწერი
დასახელება: ზომხა-ახალი წლის დღესასწაული სვანეთში (გვ.4.)
დასახელება (ორიგ.): ზომხა
ავტორისეული აღწერა: მასალა ჩაწერილია მულახის თემის სოფელ ჟამუშში. 1946 წელს
შინაარსი: სამეკვლეოს, სარიტუალო პურებს ხელად დაჭრიან იმ დროს, როცა ოჯახის წევრები (მეყულფა) ხელ–პირს იბანენ. მერე უკვე დასხდებიან და გამართავენ პურობას, დაპურდებიან. ამას ჰქვია სახლის მეკვლეობა (ქორა მჭშხი). როგორც კი სახლის მეკვლე დაამთავრებს (ლიშიაშალის) ხელის ახსნის რიტუალს და ყველანი წაიხემსებენ დილას, მერე მოვა გარე მეკვლე. გარე მეკვლეს ირჩევს ჯალაბი, მთელი ოჯახი. გარე მეკვლედ ყველა ირჩევს ისეთს, ვინ არის წყნარი, მყუდრო და ქრისტესდანალოცი (ქრიდეელიმზირე!). გარე მეკვლე მანამდე რჩება ამ ოჯახისთვის მეკვლედ, სანამ ამ სახლეულობას რაიმე ფათერაკი, (ან ტრაგიკული ამბავი) არ გადახდება. და მერე კი უკვე წესით უნდა გამოიცვალოს გარეთა მეკვლე. დილის სამეკვლეო/ სარიტუალო კვერები დილასვე უნდა გათავდეს, გაილიოს, იმიტომ რომ სხვისთვის არ შეიძლება, აკრძალულია ამათი ნახვა. როდესაც მოდის გარე მეკვლე, კართან იმას მიაგებებნ ბატკანს და ლალაშს (გობს), ამაში არის სეფისკვერები, მთავარ სარიტუალო პური (ფუსტის წინამძღოლი) ფუსნა მუჟეღი და ხორცი. გარე მეკვლე გამოართმევს ლალაშს (გობს) და წამოიკიდებს, ბატკანს აიყვანს ხელში, გამოვა, სამჯერ შამოუვლის კერიას ირგვლივ და ლაპარაკობს: „დრო–ჟამთა და წელიწადის მცვალებელო ღვთაებავ, კარგი ახალი წელი გაუთენე ამ ოჯახს, ზრდით და მატებით გაახარე, კაცთა, ადამიანთა მშვიდობით გაახარე, სიკვდილ– ნაღველ–დარდის გარეშე ამყოფე!“ – მერე ბატკანს დააყენებს კერიასთან,
დამატებითი ინფორმაცია: ტექსტი სვანურიდან ქართულ ენაზე თარგმნა ქეთევან მარგიანმა
თემი: მულახის თემი
სოფელი: ჟამუში
ტერიტორია: ზემო სვანეთი
წელი: 1946
მასალა: ქაღალდი, მელანი
ზომები: 20სმ × 17სმ
მდგომარეობა: დამაკმაყოფილებელი
დაზიანებები:
თეგები: ადგომაშიაშეხ ლიდშდოლეზომხალეზომახლიდშდოლელიშიაშიმეკვლემეშიაშიმოჭშხალანაჭშხუნვარირიდეელიმზირეუეხფუსნა მუჟეღუსქორქორა მჭშხიშიმი ლიფუშდეხული

სხვა გვერდები:


ამავე ტიპის დოკუმენტები, ამავე ადგილიდან:

მსგავსი ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ჟამუში, ზემო სვანეთი)


...
შავი ფხუ

შავი ფხუს დღეს უყველო სეფისკვერებს აცხობენ და შევალოცავთ ხოლმე თესვა–მ...

...
„ლიღუნწçრე“

„ლიღუნწçრე“ როცა ოჯახი ხვნას მორჩება, იმ დღეს ლიღუნწçრე ჰქვა და ლამარიას ვევედრ...

...
ბარბარობის დღესასწაული სვანეთში (გვ.3.)

ეკლესიის მინაშენის (ლადბაშის) გარეთ ერთ ადგილას და დაანთებდნენ ვეებრეთელა ...

...
ლითოდრი (გვ.5.)

# 16 შინ თავთავიანთ სახლებში წავლენ. ლითოდრი დღეს „ცხენებს დააცხობენ“ ხ...

...
ჴეობ (გვ.5

ჴეობ- მოდიოდა ლალხორის შემდეგ კვირას. მთელი სოფლით ხდიდნენ არაყს. ლესკარები აცხ...

...
ზომხა-ახალი წლის დღესასწაული სვანეთში (გვ.4)

მაშინ ვმუშაობთ. ორ მთვარეზე არ ვმუშაობთ, სამზე ვმუშაობთ, ოთხ მთვარეზ...

...
სეტყვის საწინააღმდეგო დღე

17/04 სკარხალხêნ 30/04 მერე, ხუთშაბათ დღეს სეტყვის საწინააღმდეგოდაა უქმე. მთე...

...
ლილააშუნე (გვ.1.)

ხატიცხოველის მერე მეხუთე დღეს არის თესვის დღეობა (ლილააშუნე). იმ დ...

...
სენი მოხსნაბ

17/05 სენიმოხსნაბ 30/05 მერე „სინმოხსნაბ - სულთმოფენობა ყოველთვის ხვდება შაბათს....

...
აღდგომა (თანაფ) (გვ.8.)

დიდ აღდგომას, ხოშა თანაფს ერთი გვარის წარმომადგენლები ერთად იკრიბებიან, ა...

...
გაზაფხულის გიორგობა (გვ.11.)

გულბანების ზემდგომებად, ზედამხედველებად სხვა თემის კაცებს აყენებენ და ირჩ...

...
გაზაფხულის გიორგობა (გვ.1.)

გაზაფხულის გიორგობა ყოველთვის ოცდასამ აპრილსაა. იმ დღეს, ზეგნეშელები, ბოგ...

სხვა ტიპის დოკუმენტები, ამავე ადგილიდან:

სხვა ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ჟამუში, ზემო სვანეთი)


...
სულის მოსახსენებელი სუფრა მიცვალებულის სახლში

სულის მოსახსენებელი სუფრა მიცვალებულის სახლში ...

...
დიდების რიტუალი გარდაცვლილ სულთა გაცილების დღეს ლიფანალის დასრუებისას

ოჯახების დიდების რიტუალით დავლა სულების წასვლის დღეს (ლიფანალის დასრულებისას)....

...
ქელეხის სუფრა სასაფლაოზე

ქელეხის სუფრა ლატალის თემში, ეზოში სატრაპეზოდ სხედან მამაკაცები, ქალები და ბავშვ...

...
ფარცხი

ფარცხი - მოხვნის შემდეგ მიწის მოსასწორებელი...

...
ყაუ და ლაფთან

ყაუ - კერაზე ჩამოსაკიდი კავი ლაფთან - ხარის კუდისგან დამზადებული ბუხრის საწმენდ...

...
აღბალაღრალის დღესასწაული

ერთ-ერთი ეპიზოდი აღბალაღრალის დღესასწაულის რიტუალიდან...

...
მოსახსენებელი სუფრები საფლავებზე მარიამობა დღეს

საკურთხი სუფრები საფლავებზე მარიამობა ( ლიმერიე) დღეს. ...

...
სვანი მონადირე ბათლომ ნავერიანი მულახის თემის სოფ. ჟაბეშიდან

ფოტოზე გამოსახულია მონადირე ბათლომ ნავერიანი, იარაღით და მთაში სასიარულო ჯოხით ...

...
ცეცხლის საჩხრეკი ორთითა

ცეცხლის საჩხრეკი ორთითა ...

...
კერა

კერა...

...
მამაკაცების გლოვის მეორე მომენტი

მამაკაცების მიერ გარდაცვლილის დატირების მეორე მომენტი ...

...
დეტალი საზამთრო საცხოვრისის, მსხვილფეხა საქონლის სადგომიდან

ფოტოზე მოჩანს მაჩუბის ბაგის ორნამენტირებული ტიხარი...