ზომხა-ახალი წლის დღესასწაული სვანეთში (გვ.4.)

ტიპი: ხელნაწერი
დასახელება: ზომხა-ახალი წლის დღესასწაული სვანეთში (გვ.4.)
დასახელება (ორიგ.): ზომხა
ავტორისეული აღწერა: მასალა ჩაწერილია მულახის თემის სოფელ ჟამუშში. 1946 წელს
შინაარსი: სამეკვლეოს, სარიტუალო პურებს ხელად დაჭრიან იმ დროს, როცა ოჯახის წევრები (მეყულფა) ხელ–პირს იბანენ. მერე უკვე დასხდებიან და გამართავენ პურობას, დაპურდებიან. ამას ჰქვია სახლის მეკვლეობა (ქორა მჭშხი). როგორც კი სახლის მეკვლე დაამთავრებს (ლიშიაშალის) ხელის ახსნის რიტუალს და ყველანი წაიხემსებენ დილას, მერე მოვა გარე მეკვლე. გარე მეკვლეს ირჩევს ჯალაბი, მთელი ოჯახი. გარე მეკვლედ ყველა ირჩევს ისეთს, ვინ არის წყნარი, მყუდრო და ქრისტესდანალოცი (ქრიდეელიმზირე!). გარე მეკვლე მანამდე რჩება ამ ოჯახისთვის მეკვლედ, სანამ ამ სახლეულობას რაიმე ფათერაკი, (ან ტრაგიკული ამბავი) არ გადახდება. და მერე კი უკვე წესით უნდა გამოიცვალოს გარეთა მეკვლე. დილის სამეკვლეო/ სარიტუალო კვერები დილასვე უნდა გათავდეს, გაილიოს, იმიტომ რომ სხვისთვის არ შეიძლება, აკრძალულია ამათი ნახვა. როდესაც მოდის გარე მეკვლე, კართან იმას მიაგებებნ ბატკანს და ლალაშს (გობს), ამაში არის სეფისკვერები, მთავარ სარიტუალო პური (ფუსტის წინამძღოლი) ფუსნა მუჟეღი და ხორცი. გარე მეკვლე გამოართმევს ლალაშს (გობს) და წამოიკიდებს, ბატკანს აიყვანს ხელში, გამოვა, სამჯერ შამოუვლის კერიას ირგვლივ და ლაპარაკობს: „დრო–ჟამთა და წელიწადის მცვალებელო ღვთაებავ, კარგი ახალი წელი გაუთენე ამ ოჯახს, ზრდით და მატებით გაახარე, კაცთა, ადამიანთა მშვიდობით გაახარე, სიკვდილ– ნაღველ–დარდის გარეშე ამყოფე!“ – მერე ბატკანს დააყენებს კერიასთან,
დამატებითი ინფორმაცია: ტექსტი სვანურიდან ქართულ ენაზე თარგმნა ქეთევან მარგიანმა
თემი: მულახის თემი
სოფელი: ჟამუში
ტერიტორია: ზემო სვანეთი
წელი: 1946
მასალა: ქაღალდი, მელანი
ზომები: 20სმ × 17სმ
მდგომარეობა: დამაკმაყოფილებელი
დაზიანებები:
თეგები: ადგომაშიაშეხ ლიდშდოლეზომხალეზომახლიდშდოლელიშიაშიმეკვლემეშიაშიმოჭშხალანაჭშხუნვარირიდეელიმზირეუეხფუსნა მუჟეღუსქორქორა მჭშხიშიმი ლიფუშდეხული

სხვა გვერდები:


ამავე ტიპის დოკუმენტები, ამავე ადგილიდან:

მსგავსი ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ჟამუში, ზემო სვანეთი)


...
ლიჰევწარი (გვ.2.)

25/01 ლიჰეçცìრი 07/02 შაბათს ლიჰევწარი ჰქვია. მენენი ჩამოყრის თივას სათივიდან...

...
ლილააშუნე (გვ.1.)

ხატიცხოველის მერე მეხუთე დღეს არის თესვის დღეობა (ლილააშუნე). იმ დ...

...
ლითხêრ

"15/04 ლითხêრ 28/04 მერე, სამშაბათ დღეს, „ლითხêრ: ჰქვია. იმ დღს მწყემსებს ხაჭა...

...
ისგლილჩალ (გვ.1.)

ლილაშუნედან ისგლინჩალამდე არის ერთი კვირა და სამი დღე. ისგლინჩაალის დღეს...

...
ზეცის ლამპრობა (დეცე ლამპრობ)

ზეცის ლამპრობა ხვდება ორ თებერვალს. იმ ღამეს არ აცხობენ სეფისკვერებს, არაა ...

...
ლამპრობა (გვ.3)

თავთავის წილ ულუფას (თაინს). ლამპრობა არის კვირა დღეს და კვირა საღამოს, ...

...
ტყის სახელები ფარის თემში

"ტყეების სახლები: ურუ ჭალ, სარგობ, ანლ, აზაუ, კოჯრ, ლსილ, ლზქრ, კედერ,...

...
დიდი ხუთშაბათი კარგი ხუთშაბათი (გვ.2.)

აღდგომის ხუთშაბათს დღისით ვაკეთებთ ხორბლის ფაფას. საღამოს ვიტრაპეზებთ. ტრაპეზ...

...
ლინშდაქური

„ლინშდაქçრი“ ოჯახი, როცა მკას მორჩება, მაშინ „ლინშდაქçრე“ ჰქვია. იქ ღამე ლამარია...

...
დიდი ხუთშაბათი (თანფა ცააშ) (გვ.2)

კერიიდან ნაცარს ამოიღებს ხოლმე და ერთ ადგილას შეინახავს კედელში ჩაშენებ...

...
თამფა საფტინ

მერე არის შაბათი და ამ დღეს ჰქვია თამფê საფტინ. ამ დღეს გვჩვევია ჯგèრაგში სალადბ...

...
ღუეშგე ლიმერიე (გვ.2)

ღუეშე ლიმერიე მარიამობის შემდეგი კვირაა, რომლის დროსაც კარგი მოსავლისთვის იწირე...

სხვა ტიპის დოკუმენტები, ამავე ადგილიდან:

სხვა ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ჟამუში, ზემო სვანეთი)


...
სამამაკაცო ლამპრების დაწვა საფლავებზე ლამპრობა დღეს

სამამაკაცო ლამპრების დაწვა საფლავზე ლამპრობაზე ...

...
ქალების სალოცავი ჯგერან

ბეჩოს თემის ქალების სალოცავი ჯგერან, რომელშიც ინახება ნაყოფიერების (მომტანი) ქვე...

...
სამფეხა დაბალი მაგიდა-ტაბლა

მართკუთხა ფორმის ქაღალდზე შავი ფანქრით ჩახატული ტაბლა ...

...
წლისთავის სუფრის კურთხევა

წლისთავზე გარდაცვლილი ქალისთვის სუფრის კურთხევა მღვდლის მიერ...

...
წმ.ღვია და წმ.მსხალი

წმ.ღვია და წმ.მსხალი ფარის თემში. ...

...
სახლების დიდებით შემოვლა გარდაცვლილ სულთა წასვლის დღეს (ლიფანალის დასრულებისას).

სახლების დიდებით შემოვლა გარდაცვლილ სულთა წასვლის დღეს (ლიფანალის დასრულებისას)...

...
მიცვალებულის ნეშტთან მამაკაცების დატირების ერთ-ერთი მომენტი

ფოტოზე გამოსახულია ლატალის თემის სოფ. იენაშის მკვიდრის ბიაზრუკ წერედიანის დატირ...

...
ქვაბში ხორცის ამოსარევი ხის ჯოხი

ქვაბში ხორცის ამოსარევი ხის ჯოხი ...

...
დღესასწაული აღბალაღრალი

სცენები აღბალაღრალის დღესასწაულიდან, საქმისაი ფალოსით, ნიღბით, ,,იარაღით" თავის ...

...
ქალების ქვევით ვედრება- ჩუბავ ლიმზირ

ქალების ქვევით ვედრების რიტუალი - ჩუბავ ლიმზირ, ჯგირანის სალოცავის შიგნით ...

...
ყველის საწური კალათა

ყველის საწური კალათა ...