ზომხა-ახალი წლის დღესასწაული სვანეთში (გვ.6.)

ტიპი: ხელნაწერი
დასახელება: ზომხა-ახალი წლის დღესასწაული სვანეთში (გვ.6.)
დასახელება (ორიგ.): ზომხა
ავტორისეული აღწერა: მასალა ჩაწერილია მულახის თემის სოფელ ჟამუშში. 1946 წელს
შინაარსი: ახალი წლის მეორე დღეს რატომღაც არავის უნდა, არ სურს არც მგზავრობა და არც მგზავრობიდან დაბრუნება. ახალი წლის დღეს წესად გვაქვს დაბედება, დამთვარევება (ლიდშდოლე): ხარებს დავადგამთ უღელს და წავალთ ტყეში, ხარებს მოვუბამთ მარხილს. იქ მოვჭრით რბილ საშეშეს, ან ფიჭვის ტოტებს (ფურისს), ან არყის ხეს, დავდებთ იმას მარხილზე და მოვიტანთ შინ. ამით დავიბედებთ ხოლმე ახალი წლის მუშაობას კარგ მთვარეზე. დამბედებელს (მუდშდულის) დასაბედებლად, დასამთვარევებლად წამსვლელს ხელს აუხსნიან მთავარი სარიტუალო პურით (ფუსტის წინამძღოლით) (ფუსნა მუჟეღით) და თომის (წერექვის) კონით და ხარებსაც იგივენაირად. ასე ეტყვიან ხოლმე ხელის ახსნისას: „დრო–ჟამთ და წელიწადის მცვალებელო ღვთაებავ, კარგი წელი ახალი გაუთენე ჩვენი სახლისა კაცსაც და ხარსაც, კარგ მთვარეზე დაგვაბედე, გვიმარჯვე დაბედება (ლიდშდოლე)! მთელი წლის ნაშრომი მხოლოდდამხოლოდ ლხინში დასახარჯი გაგვიხადე. დაბედების ამ რიტუალის შესრულების მერე მთავარ სარიტუალო პურს (ფუსნა მუჟეღს) დააქუცმაცებენ ისე, რომ ნამცეციც კი არ უნდა დავარდეს ძირს და არ ოჯახის გარეთ, სხვა კაცმა ნახოს ვინმემ და ასე შეჭამენ, ამგვარად მიირთმევენ. ბევრი ახალი წელიმც მოგსწრებოდეთ მშვიდობით.
დამატებითი ინფორმაცია: ტექსტი სვანურიდან ქართულ ენაზე თარგმნა ქეთევან მარგიანმა
თემი: მულახის თემი
სოფელი: ჟამუში
ტერიტორია: ზემო სვანეთი
წელი: 1946
მასალა: ქაღალდი, მელანი
ზომები: 20სმ × 17სმ
მდგომარეობა: დამაკმაყოფილებელი
დაზიანებები:
თეგები: აშიაშეხ ლიდშდოლეზომხალეზომახლიდშდოლელიშიაშიმეკვლემეშიაშიმოჭშხალანაჭუშხვარნაჭშხუნვარირიდეელიმზირეუეხფუსნა მუჟეღუსქორქორა მჭშხიშიმი ლიფუშდეხული

სხვა გვერდები:


ამავე ტიპის დოკუმენტები, ამავე ადგილიდან:

მსგავსი ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ჟამუში, ზემო სვანეთი)


...
ხვალმი (გვ.2)

ხვალმი ხვდება ლიქვრეშის ხუთშაბათ დღეს (ლიქვრეშის წინა ხუთშაბათს). ამ დღე...

...
მეისრაბი (გვ.3.)

18/01 მეÎსარაბ 31/01 მეორე დღეს, შაბათს, დილით, ღამე, ერთი საათი რომ იქნება ...

...
ჰèლშა საფტინ (გვ.1.)

24/05 ჰèლშა საფტინ 06/04 ალèნგვერის მერე პირველი შაბათი არის ჰèლიში. . იმ კვირაშ...

...
ჰერიამიშ

ორშაბათს, სამშაბათს, ოთხშაბათ საღამოს როცა ყველა სახლშია, ბავშვები ადგებიან, ერ...

...
აღდგომა (თანაფ) (გვ.5.)

ახალი მიცვალებულის ოჯახი დაპატიჟებს ხოლმე მეზობლებს და ნათესავებს. მოიყვან...

...
ლიფანაალი-ადგომ (გვ.1.)

ახალი წლიდან, (ზომხანღო) მეხუთე დღეს არის „ხვდება“ ადგომი. წყალკურთხევი...

...
ლიჰევწარი (გვ.1.)

25/01 ლიჰეçცìრი 07/02 შაბათს ლიჰევწარი ჰქვია. მენენი ჩამოყრის თივას სათივიდან...

...
შუშხვამი-ბედობის დღესასწაული სვანეთში (გვ.1.)

ეს გვჩვევია ახალი წლის წინა დღეს. შუშხვამი უქმე არ არის. ისე თუ ...

...
ხოჩა ვებიშ

ამის მერე პარასკევს, ხოჩა ვებიშს, ლიფკუარია. ამ დღეს თხების მწყემსს კუბდარს დავუ...

...
ყველიერის ორშაბათი

03/02 ყçილიერე დოშდიშ 16/02 მერე, მეორე დღეს, ყველიერის ორშაბათია. ამ კვირაში...

...
ლიფანაალი-ადგომ (გვ.3.)

სასაფლაოსთან მივა და წაიღებს ამას ყველაფერს; ამ კაცს ჰქვია სულების მომპატი...

...
ჰჷლიშიერ (გვ.4)

ჰჷლიშიერ - სინნოხსნაბის შემდეგ კვირას სამი დღის ( შაბათი, კვირა, ორშაბათი) აღნიშ...

სხვა ტიპის დოკუმენტები, ამავე ადგილიდან:

სხვა ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ჟამუში, ზემო სვანეთი)


...
მულახელები

ქალები, ბავშვები და მამაკაცები მულახის თემიდან...

...
ახალი გარდაცვლილის საფლავზე ტანსცმლის მიტანა, საფლავზე გაშლა და საფლავის კურთხევა

ლიმერიეს დღეს მღვდლის მიერ არყის მიწაზე ლიბაცია და სასაფლაოზე მიტანილი სანოვაგის...

...
შრომის იარაღები

შრომის იარაღები საფარცხავი, ნაჯახი, ბარი, წერაქვი ...

...
დღესასწაული აღბალაღრალი

სცენები აღბალაღრალის დღესასწაულიდან, საქმისაი ფალოსით, ნიღბით, ,,იარაღით" თავის ...

...
საავადმყოფოდან გარდაცვლილის სულის წაყვანის რიტუალი

ბეჩოს საავადმყოფოდან ეცერის თემის გარდაცვლილი მამაკაცის სულის გადაყვანის რიტუა...

...
სამამაკაცო ლამპრების დაწვა საფლავებზე ლამპრობა დღეს

სამამაკაცო ლამპრების დაწვა საფლავზე ლამპრობაზე ...

...
სულის მოსახსენებელ დღეებში არყის სმა ეზოში მდგარ საერთო სათლიდან

მიცვალებულის სულის მოსახსენებლად წლისთავზე (სურვილის მიხედვით) არაყის სმა ეზოში ...

...
სამეურნეო იარაღები

სამეურნეო იარაღები მარცვლეული კულტურების მოსავლის ასაღებად. კევრი და უღელი, ღვლე...

...
მიცვალებულთა სულების მობრძანების დღეს საქალებო ჩირაღდნების გამოთლა არყის ხისგან

ფოტოზე გამოსახულია არყის ხისგან საქალებო ჩირაღდნების -ლამპრების გამოთლა მიცვალებ...

...
ქალების სალოცავი ჯგირან

ქალების სალოცავი ჯგირან სოფ. ჟამუშში, მულახის საზოგადოება ...

...
დაკრძალვა იფარის თემში

დაკრძალვა იფარის თემში, სოფ. ნაკიფარში.ფოტოზე აღბეჭდილია სოფ. ნაკიფარის ეკლესია,...

...
წლისთავის სუფრის კურთხევა

მღვდელი წლისთავზე აკურთხებს გარდაცვლილი ქალისთვის მიძღვნილ სუფრას...