ლითოოდრი

ტიპი: ხელნაწერი
დასახელება: ლითოოდრი
დასახელება (ორიგ.): ლითოოდრი
ავტორისეული აღწერა:
შინაარსი: ლითოოდრი ხვდება პარასკევ დღეს. ამ დღეს მთელი სოფლის ბავშვები შეიკრიბებიან სადმე, სადაც ურჩევნიათ. თან დაიკავებენ დიდ გობს (ლალაშს ) და გამოყვებიან ოჯახ–ოჯახ, კარდაკარ. თითოეულ ოჯახს ლოცავენ ასე: „ღმერთო დალოცე ამ სახლის მოზარდები, ამრავლე ადამიანები და სულდმული, საქონელი“. ლოცვის ტექტს ამბობს ერთი, დანარჩენები კი პასუხობენ: „აამინ!“ ამის მერე, ის ოჯახი, რომელიც დალოცეს, ამ ბავშვებს გამოუტანს ცერცვს, გამომცხვარ პურს, ანდა ფულს, ან ჩირს... ახალი მიცვალებულის პატრონი ოჯახები ზოგჯერ მიცვალებულის სულსაც დაალოცვინებენ ბავშვებს. და ამის მერე კიდევ დამატებითაც აძლევენ ბავშვებს საჩუქრებს. ასე შემოივლიან ბავშვები სოფლის ყველა მოსახლეს. საღამოს კი შეიკრიბებიან ერთ რომელიმე ოჯახში, სადაც უფრო თავისუფლად გრძნობენ თავს, ანდა უკაცრიელ სახლში. იქ ჩაადგამენ მოსახარშად ან ცერცვს ან კარტოფილს. ბავშვები ამ ღამეს ძალიან დიდხანს არიან ერთად, თამშობენ, მღერიან, ცეკვავენ და იქვე ივახშმებენ ხოლმე. გვიანობას დაიშლებიან და წავლენ თავთავიანთ სახლეში. (ეს ბავშვები ასაკით არიან 8 –დან 17 წლამდე). შაბათ საღამოს კვლავ შეიკრიბებიან და პარასკევის საღამოს მსგავსად კვლავ ერთად მოიმზადებენ ვახშამს, მხიარულობენ, ცეკვავენ, მღერიან და გვიან დაიშლებიან ხოლმე. კვირა დღეს ლითოდრის მონაწილე ბავშვებს შეუერთდებიან ასევე ქალიშვილები და ვაჟკაცები (15 –დან 30 წლამდე ასაკისა). ამ დღეს ყველანი შინიდან, საკუთარი სახლიდან მოიტანს და ასე მოაგროვებენ ხოლმე ყველს, ფქვილს და არაყს. არაყს ყიდულობენ ლიკნის სანაცვლოდ. ამა თუ იმ ოჯახს რომ სოფლის ქალიშვილები და ვაჟები შეეწევიან და ხელს შეაშველებენ ან თიბვაში, ან მკაში ამას ჰქვია (ლიკნი). ამ ღამეს გააჩაღებენ ხოლმე მხიარულებას თავდავიწყებამდე და კარგ ვახშამს გაამზადებენ აუცილებლად. მთელი საღამო ახალგაზრდები ხუმრობენ, ოხუნჯობენ და გვიანობას იშლებიან. (ზოგჯერ მოტაცებებიც ხდება ასეთ საღამოებზე (ლიცხუპინაალ). ლითოდრიზე სჩვევიათ ასეთი სიმღერა: „ესა, ესე ძეები და ვაჟები ამრავლე, ამ სახლს ვაჟიანობა ჰქონოდეს, ძეები გაუმრავლდეს“. ყველას უსურვებენ ვაჟების სიმრავლეს და ყველას სახლთან ამ სიმღერას მღერიან. ლითოდრის დღეს წესად გვაქვს საქონლისთვის კუდების ბალანის მოჭრა და მოწესრიგება. მოჭრილ კუდებს ააგდებენ (ლაწდრეეცათე ) მაღლა და ასე იტყვიან ხოლმე: „ამოდენამც გაზრდილიყვნენ“.
დამატებითი ინფორმაცია: ტექსტი სვანურიდან ქართულ ენაზე ქეთევან მარგიანმა
თემი: მულახის თემი
სოფელი:
ტერიტორია: ზემო სვანეთი
წელი:
მასალა: ქაღალდი, მელანი
ზომები: 20სმ × 17სმ
მდგომარეობა: დამაკმაყოფილებელი
დაზიანებები:
თეგები: ლითოოდრილიკნიშსაწირიცეკვა

სხვა გვერდები:


ამავე ტიპის დოკუმენტები, ამავე ადგილიდან:

მსგავსი ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ზემო სვანეთი)


...
ლამპრობა (გვ.3)

თავთავის წილ ულუფას (თაინს). ლამპრობა არის კვირა დღეს და კვირა საღამოს, ...

...
აღბიერი ტახრე უებიშ

აღბიერში პირველ პარასკევს ჰქვია ტახრე უებიშ. ლალჩადან ლიმპარიმდე ერთი კვირის მან...

...
ხრაბ, ლიგერგი (გვ.2)

კრაბ არის ლიგერგის წინადღე. სრულდება შესაწირავები დიდი ღმერთისთვის. მეორე დღეს ...

...
მეისრაბი (გვ.1.)

მეორე დღეს, შაბათს, დილით, ღამე, ერთი საათი რომ იქნება დარჩენილი ავდგებით, ფან...

...
ჴეობ, ლუხორ (გვ.4)

ჴეობ- მოდიოდა ლალხორის შემდეგ კვირას. მთელი სოფლით ხდიდნენ არაყს. ლესკარები აცხ...

...
ტარიჯმაშის დღესასწაული (გვ.9)

მოცემულია ტარიჭაბუგვის // taritabűgv// tabgom-ის სახელით ცნობილი, აღდგომის შემდ...

...
სინნოხსნაბ (გვ.1)

სინნოხსნაბ - ხადობის შედეგი პირველი შაბათი, რომლიც მიცვალებულის სულის დღედ ითვლ...

...
ლამპრობა (ლაჰილი. გ.3)

ლიმპარობის ორშაბათს ლაჰილელების ერთი ჯგუფი სოფლის აღმოსავლეთ მხარეს (იენაშს და ლ...

...
ჭაბიკი

მერე, ოთხშაბათს, ჭაბგობ ჰქვია. უქმე გვაქვს „ჭაბიკç“ - ის სახელზე. იმ ღამეს ლოცვა...

...
ჯგერავანის დღე (გვ.1)

ჯგერვანის დღის შემდეგ, მზე კარგავს თავის ძალას და ფერმკრთალდება. ამ დღეს, ვისაც ...

...
ლამპრობა (ლაჰილი. გ.2)

20/01 ლიმპარიშ დეშდი ლêდეღ 02/02 ლიმპარობის ორშაბათს ლაჰილელების ერთი ჯგუფი სოფ...

...
ცუდი ოთხშაბათი

ცუდი ოთხსაბათი არის ასეთივე, როგორც ცუდი პარასკევი. იმ დღეს არ შეიძლება ს...

სხვა ტიპის დოკუმენტები, ამავე ადგილიდან:

სხვა ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ზემო სვანეთი)


...
ბეჩოს უღელტეხილი (3375მ)

ფოტოზე მოცემულია ბეჩოს უღელტეხილი...

...
ქვაბში ხორცის ამოსარევი ხის ჯოხი

ქვაბში ხორცის ამოსარევი ხის ჯოხი ...

...
მიცვალებულის ნეშტთან მამაკაცების დატირების ერთ-ერთი მომენტი

ფოტოზე გამოსახულია ლატალის თემის სოფ. იენაშის მკვიდრის ბიაზრუკ წერედიანის დატირ...

...
სამამაკაცო ლამპრების დაწვა საფლავებზე ლამპრობა დღეს

სამამაკაცო ლამპრების დაწვა საფლავზე ლამპრობაზე ...

...
დღესასწაული ,,აღბა-ლაღრალი''

ეპიზოდი დღესასწაულიდან აღბა-ლაღრალი, საქმისაი ფალოსით და მისი ამალა...

...
სამფეხა დაბალი მაგიდა-ტაბლა

მართკუთხა ფორმის ქაღალდზე შავი ფანქრით ჩახატული ტაბლა ...

...
შრომის იარაღები

შრომის იარაღები საფარცხავი, ნაჯახი, ბარი, წერაქვი ...

...
მულახელები

ქალები, ბავშვები და მამაკაცები მულახის თემიდან...

...
მოსახსენებელი სუფრები საფლავებზე მარიამობა დღეს

საკურთხი სუფრები საფლავებზე მარიამობა ( ლიმერიე) დღეს. ...

...
მარიამობა (ლიმირიე) მულახში

მარიამობა მულახში...

...
ცეცხლის საჩხრეკი ორთითა

ცეცხლის საჩხრეკი ორთითა ...