ლალჩა

ტიპი: ხელნაწერი
დასახელება: ლალჩა
დასახელება (ორიგ.):
ავტორისეული აღწერა: 12/1 ლალჩა 25/1
შინაარსი: კვირას ლალჩა არის. საღამოს ლალყêჯს დავკლავთ. ზოგს (იენაშელებს) გოჭი სჩვევიათ. ამას ჩვენ შევსწირავთ ჯგრაგ უღულაშიშს სიცხიანი ავადმყოფობისაგან თავის დასაცავად, ოღონდ ცოცხლად. მერე დავკლავთ მას იმის სახელზე, ვისთვისაც დაიბეგრა ეს საკლავი (ერთი ქაუზაის ავალია, მეორე ტეროს, მესამე ისმაილს); -„ჯგრაგ უღვლაშისაო, მამალს შემოგწირავ, შენი გაშვებული სიცხიანი ავადმყოფობა და მისით გამოწვეული ზიანი, აგვარიდე , ჯგრაგ უღვლაშისაო“ რამდენი მამალიცაა შესაწირი იმდენ სამ ლემზირს დავაცხობთ და აღვავლენთ. ქათმებს მოხარშავენ და მიცვალებულებს წარუდგამენ. მერე ივახშმებდნენ. ვინც შეშხუამს არ იყო სახლში, მათ ეკრძალებათ ამ ღამის აღნიშნულ რიტუალში მონაწილეობა და ხორცის ჭამა. ამ ღამით ხმამაღლა დაძახება არ შეიძლება. თუ დარჩათ ხორცი, ძაღლს შეაჭმევენ, თუ მასაც გადაურჩა დაწვამენ. დაწვამენ ძვალსაც. ამ ღამის შემდეგ, მეისარაბამდე არ შეიძლება ღორის და მამლის ხორცის ჭამა. თუ შეჭამენ პირღებინება ემართებათ. იფხელები ლალჩა დღეს გიორგი ნანსყანი გოჭს დაკლავს, სხვები მამლებს. ეს მკითხავმა ურჩია. სიცხიანი ავადმყოფობის საწინააღმდეგოდ ჯგრაგ უღვლაშის ავედრებენ. თუ მამალი არ არის მაშინ სამ ცალ კვერცხს და ლესკარს აღვავლენთ
დამატებითი ინფორმაცია: ტექსტი სვანურიდან ქართულ ენაზე თარგმნა ნინო წერედიანმა
თემი: ლატალი
სოფელი: იფხი
ტერიტორია: ზემო სვანეთი
წელი:
მასალა: ქაღალდი, მელანი
ზომები: 25სმ × 17სმ
მდგომარეობა: დამაკმაყოფილებელი
დაზიანებები:
თეგები: ავადმყოფიგოჭიისმაილლალყêჯსლემზირმამალირიტუალისაკლავიტეროჯგრაგ უღულაშიშს ქაუზაი

ამავე ტიპის დოკუმენტები, ამავე ადგილიდან:

მსგავსი ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (ლატალი, იფხი, ზემო სვანეთი)


...
ყველიერის დღესასწაული ზემო სვანეთში (გვ.2.)

ყველიერის კვირა დღეს ჰქვია ყველის აღაბი (თაში აღაბ). იმ საღამოსთვის ...

...
აია

ისგლინჩაალის მერე პირველ კვირადღეს აია (ა) ჰქვია. იმ დღისთვის ხორბლის ფქ...

...
აღდგომა (თანაფ) (გვ.10.)

შეალოცავენ და სწირავენ ისინიც გულბანების მსგავსად სამყაროს შემოქმედს (ფუს...

...
ბერიკაობა-ყეენობა (აღბალაღრალი) (გვ.6.)

გუნუაანთ ჩამეგიანთა ერთ–ერთი წინაპარი (ხოშა) დაჭერილი ყოფილა კახეთ...

...
ისგლილჩალ (გვ.2.)

ისგლილჩალი ყოველთვის ოთხშაბათ დღეს ხვდება დიდმარხვაში. იმ ღამეს ი...

...
ლითნაღ (გვ.2.)

ლიâდუშის მეორე დღეს, ორშაბათს ლითნაღის ეძახიან. იმ დღეს ძღვენის მიმტანი ადამიანი...

...
მეისრაბი (გვ.2). სოფელი მაცხვარიში

მეორე დღეს, შაბათს, დილით, ღამე ერთი საათი რომ იქნება დარჩენილი ავდგებით, ფანჯ...

...
ლიქვრეში (გვ.2.)

მოსახლე დაკლავს ხოლმე ან ორ დიდ ტახს, ან ტახს და ვაცს (მამალ თხას), ...

...
ისგლილჩალ (გვ.1.)

ლილაშუნედან ისგლინჩალამდე არის ერთი კვირა და სამი დღე. ისგლინჩაალის დღეს...

...
ყველიერის დღესასწაული ზემო სვანეთში (გვ.3.)

იმ ღამეს ჯამჭურჭლეულს ყველაფერს გამოხარშავენ და გახეხავენ ქატოთი (გატშუ)....

...
ღუეშგე ლიმერიე (გვ.2)

ღუეშე ლიმერიე მარიამობის შემდეგი კვირაა, რომლის დროსაც კარგი მოსავლისთვის იწირე...

...
ზომხა-ახალი წლის დღესასწაული სვანეთში (გვ.3)

მეკვლე ჩამოჯდება სკამზე. აიღებს ფუსნ მუჟეღს მთავარ სარიტუალო პურს, და ...

სხვა ტიპის დოკუმენტები, ამავე ადგილიდან:

სხვა ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (ლატალი, იფხი, ზემო სვანეთი)


...
მარანი

მარანი...

...
ხვამლობის დღსასწაული

სამსხვერპლო მამლის დაკვლა ხვალმობ-აზე, ხველების თავიდან ასაცილებლად ...

...
მესტიის თემი. სოფელი ლაღამი

ფოტოზე მოცემულია მესტიის თემი. სოფელი ლაღამი ...

...
მიცვალებულის მოსახსენებელი დღე - ლაგუან

მიცვალებულის მოსახსენებელი დღე ლაგუან, გარდაცვლილის შემოსილი და იარაღასხმული მამ...

...
მიცვალებულის ნეშტთან მამაკაცების დატირების ერთ-ერთი მომენტი

ფოტოზე გამოსახულია ლატალის თემის სოფ. იენაშის მკვიდრის ბიაზრუკ წერედიანის დატირ...

...
შრომის იარაღები

შრომის იარაღები საფარცხავი, ნაჯახი, ბარი, წერაქვი ...

...
დღესასწაული უფლიშ - ხარის შეწირვის რიტუალი

ფოტოზე უფლიშ-ის დღესასწაულის მსხვერპლშეწირვის ის მომენტია აღბეჭდილი, როდესაც ხდე...

...
საავადმყოფოდან გარდაცვლილის სულის წაყვანის რიტუალი

ბეჩოს საავადმყოფოდან ეცერის თემის გარდაცვლილი მამაკაცის სულის გადაყვანის რიტუა...

...
დიდების რიტუალი გარდაცვლილ სულთა გაცილების დღეს ლიფანალის დასრუებისას

ოჯახების დიდების რიტუალით დავლა სულების წასვლის დღეს (ლიფანალის დასრულებისას)....

...
კერა

კერა...

...
არყის ხისგან სამამაკაცო ლამპრების დამზადება მიცვალებულთა სულების მობრძანების დღეს

არყის ხისგან სამამაკაცო ლამპრების დამზადება მიცვალებულთა სულების მობრძანების დღ...