ტიპი: | ხელნაწერი | |
---|---|---|
დასახელება: | ლამპრობა (გვ.2.) | |
დასახელება (ორიგ.): | ლიმპარ (გვ.2.) | |
ავტორისეული აღწერა: | 19/01 20/01 21/01 ლიმპარი 01/02 02/02 03/02 | |
შინაარსი: | მეისარაბის მეორე დღეს ჰქვია ლიმპარი. ლამპარს ვანთებთ ყველა მამაკაცი და მიგვაქვს ტაძარში ( ამ წელს მაცხვაარში წავიღებთ, შარშან- თარინგზელში. ლამპარს ავანთებთ კარგად. ამ დროს იტყვიან: -„ჯგრაგო ლიმპარისაო, ლამპრობის კარგი პერიოდი მოგვივლინეო“ლამპრებს ტაძრის ღობის ძგიდეზე დავდებთ აღმოსავლეთით. ქალები არ მიდიხართ ამ დღეს ტაძარში. ამის მერე, აქედან გაგყავს სტუმრები სახლში. წესით იმდენი, რამდენი მომპარიცაა ოჯახში. შინ ჯერ მცირე პურ - მარილს გაუშლიან ტაბლაზე და სმას გააგრძელებენ. სუფრას მერე, თანდათან, კუბდარს, ხაჭაპურს, მოხარშულ ხორცს... მიამატებენ და ახლა უფრო დიდ სუფრას გაშლიან. დიდი სუფრისას პირველად დიდი ღმერთის სასმისს აიღებენ, მერე ფუსდ მèქემ თარინგზელისას, მერე ჯგèრìგისას, მერე - სარçêშს, მერე - საყêნს, მერე - ჭêჭილêრს, დილიდან საღამომდე სუფრასთან სხედან ყველა, სტუმარიც და მასპინძელიც. ლიმპარის დღეობის გადამხდელი ოჯახი ლიმპარი დღეს დაკლავს ვერძს დიდი ღმერთის სახელზე, ან მირსობა დღეს დაკლავს ვაცს. ხოშა ღერთემის ლოცვა მხოლოდ კვირა დღეს შეიძლება. როცა ჯგèრაგის კათხს აიღებენ ადღეგრძელებენ. ჯგèრაგს. კათხა აქვს სამ კაცს ერთად და როცა ისინი მორჩებიან სათქმელს, დალევენ. დალევამდე სხვა სამ კაცს გადაულოცავენ და ახლა ესენი იტყვიან სათქმელს. გადალოცვისას ქუდს მოიხდის ის კაცი, ვისაც სასმისი გადაულოცეს. მერე კათხს მიართმევენ. როცა კაცების რიგი დამთავრდება, გადადიან ქალებზე ლამარიას წყალობის მოსურვებით. სარუაშისას ოთხ კაცს აქვს კათხა ერთად; -„სარუაშის მალდით დალოცვილი ვყოფილიყავით აქ მყოფი ყველა. ყველა ცუდი აგვარიდოს, კარგი მოგვავლინოს. ჩვენ ყველას ღვთის წყალობა“ მერე სააყანისას, ორ კაცს ორ - ორი კათხა აქვთ. ფეხზე უნდა ადგნენ ორივე, ილოცებიან და ამბობენ: „საყანის მადლით დალოცვილიყავით აქ მყოფი ყველა. ამის მომგონს შეუნდოს ღმერთმა, დამლევს მშვიდობა. ამის მერე მკლავები ერთმანეთს უნდა გადააჭდონ ალავერდულად და ისე დალევენ სასმისებს. დალევის მერე ერთ ლუკმა დასაყოლებელს მიართმევენ. ერთი ქალი წინ დგას ხელში თეფშით რაზეც დასაყოლებელი ყველი ან დაჭრილი კვერცხი ულაგია. სასმისის გამოცლამდე გადაულოცავენ ეს ორი თითო თითოზე სხვას და ამის მერე დალევენ მხოლოდ. დალევის მერე დასხდებიან და ადგებიან მეორე ორი ჭაჭილარისას ისევ ორ ორი კაცი აგრძელებს დალევას ოღონდ ამ ჯერზე ისინი მუხლებით დგანან ბალიშზე. ეს ხდება კარის ზღურბლთან. ამ სასმელს ქალი და კაცი სვამს ერთად. დაჩოქილებს წინ დაუდგამენ ექვს ცალ სასმისს - სამს ერთი მიირთმევს სამს - მეორე. თეფშით დაუდებენ მისაყოლებელსაც; იტყვიან „ჭაჭილარის მადლით დალოცვილიყავით აქ მყოფი ყველა, მრავალი დღევანდელი დღე მოგვასწროს ღმერთმა კარგ გუნებაზე. დალევის შემდეგ გადაკოცნიან და გადავლენ თავიანთ ადგილზე. მათ ადგილს მომდევნო ორი დაიკავებს. სუფრის დამთავრებისას, კარზე სასმისს დავახვედრებთ და ვისაც მოუნდება, მასაც დავალევინებთ. მერე მიდიან სახლებში. მეორე დღეს ორშაბათია დილით ადრე პირს დაიბანენ, საქონელს მოუვლიან და ისევ შევლენ მოდღესასწაულე ოჯახში. იქ ისევ სუფრა გაშლილი დახვდებათ, მოხარშულ ხორცს დაამატებენ და ისაუზმებენ. დალევენ პირველ სამ სასმისს ხოშა ღერბეთისას, მèქემ თìრინგზელისას და ჯგèრაგისას. ამის მერე ისევ გაიშლება დიდი სუფრა ხოშა ტაბაგ, დააცხობენ კუბდარებს, დაამატებენ მოხარშულ ხორცს და ისევ ახლიდან იწყება დალევა ; 1. ხოშა ღერბეთ 2. მèქემ თìრინგზელ 3. ჯგèრìგ 4. სარვêშ 5. საყìნ 6. ჭìჭილêრ 7. ლამარია ანუ ისევ ისე ხდება ამ დღესაც ყველაფერი, როგორც ეს იყო ლიმპარის მიშლადაღს | |
დამატებითი ინფორმაცია: | ტექსტი სვანურიდან ქართულ ენაზე თარგმნა ნინო წერედიანმა | |
თემი: | ლატალი | |
სოფელი: | ||
ტერიტორია: | ზემო სვანეთი | |
წელი: | ||
მასალა: | ქაღალდი, მელანი | |
ზომები: | 40სმ × 21სმ | |
მდგომარეობა: | დამაკმაყოფილებელი | |
დაზიანებები: | ||
თეგები: | დალოცვაეკლესიალამპრობალოცვასუფრა |
მსგავსი ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (ლატალი, ზემო სვანეთი)
შეშხვამის დღეს ტახს დავკლავთ და დაკვლისას ვამბობთ; -„წელი, უკეთესი წლით შეგვიცვ...
მერე, კვირა დღეს ჰქვია ლიâდუში. ამ დღეს გირგვლიანები, სტეფლიანები და თამლიანები ...
მეორე დღეს, ორშაბათს თçეთნე ფხუ ჰქვია. ამ დღეს ყველაფერი დასარეცხია: ტაბგა - მაგ...
ლითოოდრი ხვდება პარასკევ დღეს. ამ დღეს მთელი სოფლის ბავშვები შეიკრიბებიან ...
ქალები გააკეთებენ ლიფაანეს და მხოლოდ თვითონ მიირთმევენ ხოლმე. სარიტუალო კ...
ლითოოდრი ხვდება პარასკევ დღეს. ამ დღეს მთელი სოფლის ბავშვები შეიკრიბე...
შავი ფხუს დღეს უყველო სეფისკვერებს აცხობენ და შევალოცავთ ხოლმე თესვა–მ...
თავთავიანთ სახლებში. სუფრის თავზე მდგომები (მეგნალ) მერიქიფე–მოსამსახურენი კი ...
გუნუაანთ ჩამეგიანთა ერთ–ერთი წინაპარი (ხოშა) დაჭერილი ყოფილა კახეთ...
ჯგერვანის დღის შემდეგ, მზე კარგავს თავის ძალას და ფერმკრთალდება. ამ დღეს, ვისაც ...
იმ დღეს იშიმშილებს ის ადამიანი, ვისაც ქარი სტკივა, ქარი აქვს. იმ ღამეს სე...
"15/04 ლითხêრ 28/04 მერე, სამშაბათ დღეს, „ლითხêრ: ჰქვია. იმ დღს მწყემსებს ხაჭა...
სხვა ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (ლატალი, ზემო სვანეთი)
ფოტოზე აღბეჭდილია "ლაჰლათახაშ" დღესასწაულზე , სოფელ ლაჰილში შეკრებილი ლატალის ს...
დღესასწაულ ,, ფუსნახან ლიძჰენი "-ის აღნიშვნა ლატალის თემის სოფელ იენაშში, საფერხ...
მამაკაცების მიერ გარდაცვლილის დატირების მეორე მომენტი ...
საბჭოს ხელახალი არჩევნების კამპანია ლათალის თემში ...
ფოტოზე აღბეჭდილია ლითკუარის დღე, ამ დღეს ზამთარში, მთის საძოვარზე მწყემსები სწი...
ქვაბში ხორცის ამოსარევი ხის ჯოხი ...
ფოტოზე აღბეჭდილია ახალი წლის დილა, მეკვლემ ხართან ერთად მოილოცა წყაროზე და დაბრუ...
ფოტოზე აღბეჭდილია უთენია, ხალხის მსვლელობა სასაფლაოსკენ ...
ფოტოზე აღბეჭდილია მომლოცველი მამაკაცები სარიტუალო პურების შეწირვის პროცესში ,,უ...
ფოტოზე ასახულია საახალწლოდ ტყიდან მსხლის ღეროების, თხილის ტოტების კონის მოტანი...
გარდაცვლილის სულის მოსახსენიებლად გარეთ გაშლილი სუფრები...
ფოტოზე მოცემულია მესტიის ხიდი (1927 წელი) ...