ტიპი: | ხელნაწერი | |
---|---|---|
დასახელება: | ლამპრობა (გვ.2.) | |
დასახელება (ორიგ.): | ლიმპარ (გვ.2.) | |
ავტორისეული აღწერა: | 19/01 20/01 21/01 ლიმპარი 01/02 02/02 03/02 | |
შინაარსი: | მეისარაბის მეორე დღეს ჰქვია ლიმპარი. ლამპარს ვანთებთ ყველა მამაკაცი და მიგვაქვს ტაძარში ( ამ წელს მაცხვაარში წავიღებთ, შარშან- თარინგზელში. ლამპარს ავანთებთ კარგად. ამ დროს იტყვიან: -„ჯგრაგო ლიმპარისაო, ლამპრობის კარგი პერიოდი მოგვივლინეო“ლამპრებს ტაძრის ღობის ძგიდეზე დავდებთ აღმოსავლეთით. ქალები არ მიდიხართ ამ დღეს ტაძარში. ამის მერე, აქედან გაგყავს სტუმრები სახლში. წესით იმდენი, რამდენი მომპარიცაა ოჯახში. შინ ჯერ მცირე პურ - მარილს გაუშლიან ტაბლაზე და სმას გააგრძელებენ. სუფრას მერე, თანდათან, კუბდარს, ხაჭაპურს, მოხარშულ ხორცს... მიამატებენ და ახლა უფრო დიდ სუფრას გაშლიან. დიდი სუფრისას პირველად დიდი ღმერთის სასმისს აიღებენ, მერე ფუსდ მèქემ თარინგზელისას, მერე ჯგèრìგისას, მერე - სარçêშს, მერე - საყêნს, მერე - ჭêჭილêრს, დილიდან საღამომდე სუფრასთან სხედან ყველა, სტუმარიც და მასპინძელიც. ლიმპარის დღეობის გადამხდელი ოჯახი ლიმპარი დღეს დაკლავს ვერძს დიდი ღმერთის სახელზე, ან მირსობა დღეს დაკლავს ვაცს. ხოშა ღერთემის ლოცვა მხოლოდ კვირა დღეს შეიძლება. როცა ჯგèრაგის კათხს აიღებენ ადღეგრძელებენ. ჯგèრაგს. კათხა აქვს სამ კაცს ერთად და როცა ისინი მორჩებიან სათქმელს, დალევენ. დალევამდე სხვა სამ კაცს გადაულოცავენ და ახლა ესენი იტყვიან სათქმელს. გადალოცვისას ქუდს მოიხდის ის კაცი, ვისაც სასმისი გადაულოცეს. მერე კათხს მიართმევენ. როცა კაცების რიგი დამთავრდება, გადადიან ქალებზე ლამარიას წყალობის მოსურვებით. სარუაშისას ოთხ კაცს აქვს კათხა ერთად; -„სარუაშის მალდით დალოცვილი ვყოფილიყავით აქ მყოფი ყველა. ყველა ცუდი აგვარიდოს, კარგი მოგვავლინოს. ჩვენ ყველას ღვთის წყალობა“ მერე სააყანისას, ორ კაცს ორ - ორი კათხა აქვთ. ფეხზე უნდა ადგნენ ორივე, ილოცებიან და ამბობენ: „საყანის მადლით დალოცვილიყავით აქ მყოფი ყველა. ამის მომგონს შეუნდოს ღმერთმა, დამლევს მშვიდობა. ამის მერე მკლავები ერთმანეთს უნდა გადააჭდონ ალავერდულად და ისე დალევენ სასმისებს. დალევის მერე ერთ ლუკმა დასაყოლებელს მიართმევენ. ერთი ქალი წინ დგას ხელში თეფშით რაზეც დასაყოლებელი ყველი ან დაჭრილი კვერცხი ულაგია. სასმისის გამოცლამდე გადაულოცავენ ეს ორი თითო თითოზე სხვას და ამის მერე დალევენ მხოლოდ. დალევის მერე დასხდებიან და ადგებიან მეორე ორი ჭაჭილარისას ისევ ორ ორი კაცი აგრძელებს დალევას ოღონდ ამ ჯერზე ისინი მუხლებით დგანან ბალიშზე. ეს ხდება კარის ზღურბლთან. ამ სასმელს ქალი და კაცი სვამს ერთად. დაჩოქილებს წინ დაუდგამენ ექვს ცალ სასმისს - სამს ერთი მიირთმევს სამს - მეორე. თეფშით დაუდებენ მისაყოლებელსაც; იტყვიან „ჭაჭილარის მადლით დალოცვილიყავით აქ მყოფი ყველა, მრავალი დღევანდელი დღე მოგვასწროს ღმერთმა კარგ გუნებაზე. დალევის შემდეგ გადაკოცნიან და გადავლენ თავიანთ ადგილზე. მათ ადგილს მომდევნო ორი დაიკავებს. სუფრის დამთავრებისას, კარზე სასმისს დავახვედრებთ და ვისაც მოუნდება, მასაც დავალევინებთ. მერე მიდიან სახლებში. მეორე დღეს ორშაბათია დილით ადრე პირს დაიბანენ, საქონელს მოუვლიან და ისევ შევლენ მოდღესასწაულე ოჯახში. იქ ისევ სუფრა გაშლილი დახვდებათ, მოხარშულ ხორცს დაამატებენ და ისაუზმებენ. დალევენ პირველ სამ სასმისს ხოშა ღერბეთისას, მèქემ თìრინგზელისას და ჯგèრაგისას. ამის მერე ისევ გაიშლება დიდი სუფრა ხოშა ტაბაგ, დააცხობენ კუბდარებს, დაამატებენ მოხარშულ ხორცს და ისევ ახლიდან იწყება დალევა ; 1. ხოშა ღერბეთ 2. მèქემ თìრინგზელ 3. ჯგèრìგ 4. სარვêშ 5. საყìნ 6. ჭìჭილêრ 7. ლამარია ანუ ისევ ისე ხდება ამ დღესაც ყველაფერი, როგორც ეს იყო ლიმპარის მიშლადაღს | |
დამატებითი ინფორმაცია: | ტექსტი სვანურიდან ქართულ ენაზე თარგმნა ნინო წერედიანმა | |
თემი: | ლატალი | |
სოფელი: | ||
ტერიტორია: | ზემო სვანეთი | |
წელი: | ||
მასალა: | ქაღალდი, მელანი | |
ზომები: | 40სმ × 21სმ | |
მდგომარეობა: | დამაკმაყოფილებელი | |
დაზიანებები: | ||
თეგები: | დალოცვაეკლესიალამპრობალოცვასუფრა |
მსგავსი ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (ლატალი, ზემო სვანეთი)
ცვილის სანთლებს ამატებენ ბევრს და ასე ნელ–ნელა გააქვთ კარში გარე გასასვლე...
აღდგომის მეორე დღეს არის მიცვალებულთა დღე – კურთხევის ორშაბათი. იმ დღეს ...
აიღებენ ხატს, ეკლესიას სამჯერ შემოუვლიან ირგვლივ, მღერიან, ასრულებენ საგა...
17/04 სკარხალხêნ 30/04 მერე, ხუთშაბათ დღეს სეტყვის საწინააღმდეგოდაა უქმე. მთე...
"თეთრი ფხუ ყველიერი ყველიერი (თაში აღაბ) შავი ფხუ ლითოდრი ხატიცხოველი ლილ...
ხატიცხოველის მერე მეხუთე დღეს არის თესვის დღეობა (ლილააშუნე). იმ დ...
მარხვის მეხუთე კვირა არის აია. ეს დღეც უქმეა. ...
მოეტანოს და დაებრუნებინოს თქვენთვის. მზიან–თაფლიანიმც ყოფილიყოს თქვენი...
"ტყეების სახლები: ურუ ჭალ, სარგობ, ანლ, აზაუ, კოჯრ, ლსილ, ლზქრ, კედერ,...
ხორცის აღაპი გვჩვევია ორი კვირა. აღაპების კვირეულში ყველა ოჯახს, ყვე...
ისგლილჩალი ყოველთვის ოთხშაბათ დღეს ხვდება დიდმარხვაში. იმ ღამეს ი...
სხვა ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (ლატალი, ზემო სვანეთი)
ფოტოზე აღბეჭდილია ფერხულში ჩაბმული ლატალის მოსახლეობა ...
ფოტოზე მოცემულია ხიდი მდ. ენგურზე ...
ფოტოზე აღბეჭდილია ტრაპეზი ლალცხატის მინდორში, დღეობა სიკობზე, მსხვერპლშეწირვის შ...
მამაკაცების მიერ გარდაცვლილის დატირების მეორე მომენტი ...
შრომის იარაღები საფარცხავი, ნაჯახი, ბარი, წერაქვი ...
ფოტოზე მოცემულია ბეჩოს უღელტეხილი...
ფოტოზე მოცემულია მესტიის თემი. სოფელი ლაღამი ...
საფერხულო ცეკვა ლაჭიშხაშ...
ფოტოზე გამოსახულია არყის ხისგან საქალებო ჩირაღდნების -ლამპრების გამოთლა მიცვალებ...
ფოტოზე აღბეჭდილია "ლაჰლათახაშ" დღესასწაულზე , სოფელ ლაჰილში შეკრებილი ლატალის ს...
მომლოცველი მამაკაცების მიერ, ხარის გულ-ღვიძლის შეწირვა და ლოცვა ლატალში დღესასწა...
მარანი...