| ტიპი: | ხელნაწერი | |
|---|---|---|
| დასახელება: | ხვალმი (გვ.2) | |
| დასახელება (ორიგ.): | ხვალმი | |
| ავტორისეული აღწერა: | ||
| შინაარსი: | ხვალმი ხვდება ლიქვრეშის ხუთშაბათ დღეს (ლიქვრეშის წინა ხუთშაბათს). ამ დღეს წესია ლოცვა თვალების ტკივილისგან და ხველისგან დასაცავად. ამ დღეს დილას დააცხობენ სეფისკვერებს, ლოცულობენ და ილოცებიან. ვინც მოვალეა, ვისაც მართებს ლოცვა, იმის სახლეზე აცხობენ სამ–სამ მომცრო ზომის სეფისკვერს სულადობის შესაბამისად, ოღონდ ვისაც მართებს ლოცვა. მართებს ლოცვა ნიშნავს იმას, ჰქვია იმას, რომ თუკი ვინმეს სტკივა თვალები, და შეპირდება ხვალმის შეწირვას და ლოცვას, მაშინ ის უკვე ყოველწლიურად უნდა შეალოცავერს და სწირავდეს ხვალმის დღეს სამ სეფისკვერს, მამლის მწვადს და კვერცხს (ლუგრილს). მამალს დავკლავთ ხოლმე სახლში და ვისაც მართებს ლოცვა, ის ჭამს მამლის ხორცს მალულად. სეფისკვერებს შეალოაცვენ ხოლმე დასავლეთის მხარეს, ხვალმის დღეს შეიძლება, ნებადართულია ღორის ხორცის შელოცვაც. ლოცვის ტექსტია ასეთია: „წმინდა გიორგი ხვალმისაო, იმისი თვალების ტკივილი, გაატანე დაღმა წყალს და აღმა – ქარს (შესაბამისად, ახსენებენ იმის სახლს, ვისაც მართებს ლოცვა, ვინც მოვალეა, აღასრულოს ხვალმის ლოცვის რიტუალი). გაუნათე ხედვა და ჩვენ, შესაბამისად არ დავივიწყებთ შენზე ლოცვას, შენს შემოვედრებას!“ მერე უკვე ვისაც მართებდა ლოცვა, ის დაჯდება და მიირთმევს (შეჭამს). ხვალმი ჰქვია ადგილს მულახში. ქვემო მულახის დასავლეთით ნამეწყრალში (ჩამონაწყდომში) დგას ერთი ფიჭვი, იმას აქვს ფუღურო და ახლაც დგას ის ხე. და ვინც ამ ხეს აუვლიდა და ჩაუვლიდა აღმოსავლეთით თუ დასავლეთით, ყველა ტოვებდა აქ ან ფულს, ან მძივებს, ან ღილებს, ზოგი – რას და ზოგი – რას. ხვალმის დღეს, ვისაც აკრძალული აქვს (ლცხატ ხარ) ის არ მუშაობს. ისე კი ეს დღე არ არის უქმე. | |
| დამატებითი ინფორმაცია: | ტექსტი სვანურიდან ქართულ ენაზე | |
| თემი: | მულახის თემი | |
| სოფელი: | ||
| ტერიტორია: | ზემო სვანეთი | |
| წელი: | ||
| მასალა: | ქაღალდი, მელანი | |
| ზომები: | 20სმ × 17სმ | |
| მდგომარეობა: | დამაკმაყოფილებელი | |
| დაზიანებები: | ||
| თეგები: | თვალილიქვრეშილოცვალუგრილლცხატ ხარიმამალისეფისკვერიწმინდა გიორგიხვალმიხველა | |
მსგავსი ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ზემო სვანეთი)
13/01 ჯçðდი ჰêმ 26/01 ჯოდი ჰამ ყოველთვის ორშაბათი დღეა. მამლის ყივილზ...
ლიâდუშის მეორე დღეს, ორშაბათს ლითნაღის ეძახიან. იმ დღეს ძღვენის მიმტანი ადამიანი...
11/02 მეშხე ფხუ 24/02 მეშხე ფხუს დღეს ისევ ისე მოვემზადებით და აღვასრულებთ ლოცვ...
ლითოოდრი ხვდება პარასკევ დღეს. ამ დღეს მთელი სოფლის ბავშვები შეიკრიბე...
მოცემულია ტარიჭაბუგვის // taritabűgv// tabgom-ის სახელით ცნობილი, აღდგომის შემდ...
დღეობები: თეთრი ფხუ ყველიერი ყველიერი (თაში აღაბ) შავი ფხუ ლითოდრი ხატიცხოველი ...
მოეტანოს და დაებრუნებინოს თქვენთვის. მზიან–თაფლიანიმც ყოფილიყოს თქვენი...
პარასკევ დღეს კაიშობა ჰქვია. ის დღე უქმეა. მეწყერის საწინააღმდეგოდ. ლოცვას აღვ...
ლილქóრი როცა ფქვას დავამთავრებთ, იმ ღამეს „ლილქურის“ ვიზეიმებთ. ლამარიას ლემზირე...
სინნოხსნაბ - ხადობის შედეგი პირველი შაბათი, რომლიც მიცვალებულის სულის დღედ ითვლ...
ახლა მეორე დღეს არის ზომხა. დილით ახალგათენებულზე სამი მეეკვლე; ერთ...
გუნუაანთ ჩამეგიანთა ერთ–ერთი წინაპარი (ხოშა) დაჭერილი ყოფი...
სხვა ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ზემო სვანეთი)
ქალების ქვევით ვედრების რიტუალი - ჩუბავ ლიმზირ, ჯგირანის სალოცავის შიგნით ...
მაგიდა გარდაცვლილის თავთან; გარდაცვლილის საყვარელი საყოფაცხოვრებო ნივთებით და ...
მართკუთხა ფორმის ქაღალდზე შავი ფანქრით ჩახატული ტაბლა ...
საფუარის დასაყენებელი ხის კასრი ...
მარანი...
ქვაბში ხორცის ამოსარევი ხის ჯოხი ...
ლიმერიეს დღეს მღვდლის მიერ არყის მიწაზე ლიბაცია და სასაფლაოზე მიტანილი სანოვაგის...
სამამაკაცო ლამპრების დაწვა საფლავზე ლამპრობაზე ...
ხის ჯამი ...
მღვდელი წლისთავზე აკურთხებს გარდაცვლილი ქალისთვის მიძღვნილ სუფრას...
საკურთხი სუფრები საფლავებზე მარიამობა ( ლიმერიე) დღეს. ...
ქალების სალოცავი ჯგირან სოფ. ჟამუშში, მულახის საზოგადოება ...