ტიპი: | ხელნაწერი | |
---|---|---|
დასახელება: | ისგლილჩალ (გვ.3.) | |
დასახელება (ორიგ.): | ისგლილჩალ | |
ავტორისეული აღწერა: | ||
შინაარსი: | ლილაშუნედან ისგლინჩალამდე არის ერთი კვირა და სამი დღე. ისგლინჩაალის დღეს ცერცვს მოხარშავენ და იმ ღამეს ცერცვიან პურებს აცხობენ. თითო სეფისკვერს აცხობენ სულდგმულთა სახლზე. გამოცხობის მერე შეალოცავენ საქონლის სახელზე და ისგლინჩაალის წმინდა გიორგის ევედრებიან მუნისა და ფსორიაზის (ხვარს–მახერას) აშორებას; (ხვარს –საქონლის დავადებაა!). ევედრებიან ასე: „ისგლინჩაალის წმინდაო გიორგი, გვიმრავლე საქონელი, არაფერი გამოგვაკლო ამ წლის განმავლობაში, ცუდი დაავადებები (ხვარსი და მახეერა) არ მოგვაკარო“. ამის მერე თითო სეფისკვერს ოჯახის წევრები ყველანი ხელში დაიჭერენ: მამაკაცები ხარების წინ ხარების სასაჭმელეებთან ჩამოსხდებიან, ქალები ძროხების წინ ძროხების სასაჭმელეებთან ჩამოსხდებიან, ბავშვები ცხვრების წინ სასაჭმელეებთან ჩამოსხდებიან. ეს სეფისკვერები ყველამ უნდა შეჭამოს ბოლომდე ხმის ამოუღებლად. წესები მკაცრ დაცვას საჭირეობენ, იმიტომ რომ თუკი მამაკაცები დათქმულზე ადრე ამოიღებენ ხმას, მაშინ ხარების კლება იცის, ხარებით ზარალი გარდაუვალია; თუკი ქალები დაარღვევენ დათქმას და ხმას დროზე ადრე ამოიღებენ, მაშინ ძროხების კლება და მარცხი იცის. ხოლო ბავშვები თუკი ამოიღებენ ხმას, მაშინ ცხვრების კლება იცის. იმ ღამეს სტუმრის მოსვლა არ შეიძლება. გარე კაცის შემოსვლა ოჯახში არ არის სასურველი. კი არადა, ოჯახის წევრისთვისაც კი, რომელიც ახალი წლის ღამეს არ იყო შინ, ამ დროს მისთვისაც კი არ შეიძლება სახლში, აქ, ამ რიტუალში მონაწილეობა. ისგლინჩაალის დღეს მიცემა არაფრისა არ შეიძლება და საციქველის მიცემაც არ შეიძლება (მად შიდ!). | |
დამატებითი ინფორმაცია: | ტექსტი სვანურიდან ქართულ ენაზე ქეთევან მარგიანმა | |
თემი: | იფარი | |
სოფელი: | ნაკიფარი | |
ტერიტორია: | ზემო სვანეთი | |
წელი: | 1930 | |
მასალა: | ქაღალდი, მელანი | |
ზომები: | 20სმ × 15სმ | |
მდგომარეობა: | დამაკმაყოფილებელი | |
დაზიანებები: | ||
თეგები: | გუიზდიდმარხვაისგლილჩალნნიარ (მეზუ მანგარ ლადიარალ ხვარხან |
მსგავსი ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (იფარი, ნაკიფარი, ზემო სვანეთი)
"ტყეების სახლები: ურუ ჭალ, სარგობ, ანლ, აზაუ, კოჯრ, ლსილ, ლზქრ, კედერ,...
20/01 ლიმპარიშ დეშდი ლêდეღ 02/02 ლიმპარობის ორშაბათს ლაჰილელების ერთი ჯგუფი სოფ...
თავთავიანთ სახლებში. სუფრის თავზე მდგომები (მეგნალ) მერიქიფე–მოსამსახურენი კი ...
ამაღამ ღორის ხორცს მოვხარშავთ და ვივახშმებთ. ჭამის შემდეგ, ნავახშმევს ფიჩქს - ს...
გუნუაანთ ჩამეგიანთა ერთ–ერთი წინაპარი (ხოშა) დაჭერილი ყოფილა კ...
ბარბალობის კვირეულში სამი დღის განმავლობაში ყველა ჭოლაშელი ქალი მიდის...
ლიკლაურე როცა ოჯახი კალოობას მორჩება, ლიკლაურე ჰქვია. საკლავს დავკლავთ და შევავე...
25/01 ლიჰეçცìრი 07/02 შაბათს ლიჰევწარი ჰქვია. მენენი ჩამოყრის თივას სათივიდან...
"15/04 ლითხêრ 28/04 მერე, სამშაბათ დღეს, „ლითხêრ: ჰქვია. იმ დღს მწყემსებს ხაჭა...
აღდგომის ხუთშაბათს დღისით ვაკეთებთ ხორბლის ფაფას. საღამოს ვიტრაპეზებთ. ტრა...
ლიბლაურე//ლიჩდუში „ლიბლაურე“ ყოველთვის ხვდება მაშინ როცა ხვნა გვაქვს დამთავრებ...
ბარბარობის ღამეს ქალები პირველად დააცხობენ ცარიელ პურებს. ივახშმებენ, დაპუ...
სხვა ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (იფარი, ნაკიფარი, ზემო სვანეთი)
გარდაცვლილის სულის მოსახსენიელბელ დღეს მოხარშული ხორცით გაკეთებული საკურთხი ...
ფარცხი - მოხვნის შემდეგ მიწის მოსასწორებელი...
ბეჩოს თემის ქალების სალოცავი ჯგერან, რომელშიც ინახება ნაყოფიერების (მომტანი) ქვე...
ხის ჯამი ...
ფოტოზე გამოსახულია არყის ხისგან საქალებო ჩირაღდნების -ლამპრების გამოთლა მიცვალებ...
მარილის ქვასანაყი ...
ყაუ - კერაზე ჩამოსაკიდი კავი ლაფთან - ხარის კუდისგან დამზადებული ბუხრის საწმენდ...
ხის მორისგან გამოთლილი წყლის ჭურჭელი ...
ფოტოზე მოცემულია მესტიის თემი. სოფელი ლაღამი ...
გარდაცვლილის გამოსახულება წლისთავის სუფრასთან...
საკურთხი სუფრები საფლავებზე მარიამობა ( ლიმერიე) დღეს. ...
ქალქვა (გადმოცემით დედა-შვილი) — შვილიერებისა და მეძუძური დედების მფარველი წმინ...