| ტიპი: | ხელნაწერი | |
|---|---|---|
| დასახელება: | ისგლილჩალ (გვ.3.) | |
| დასახელება (ორიგ.): | ისგლილჩალ | |
| ავტორისეული აღწერა: | ||
| შინაარსი: | ლილაშუნედან ისგლინჩალამდე არის ერთი კვირა და სამი დღე. ისგლინჩაალის დღეს ცერცვს მოხარშავენ და იმ ღამეს ცერცვიან პურებს აცხობენ. თითო სეფისკვერს აცხობენ სულდგმულთა სახლზე. გამოცხობის მერე შეალოცავენ საქონლის სახელზე და ისგლინჩაალის წმინდა გიორგის ევედრებიან მუნისა და ფსორიაზის (ხვარს–მახერას) აშორებას; (ხვარს –საქონლის დავადებაა!). ევედრებიან ასე: „ისგლინჩაალის წმინდაო გიორგი, გვიმრავლე საქონელი, არაფერი გამოგვაკლო ამ წლის განმავლობაში, ცუდი დაავადებები (ხვარსი და მახეერა) არ მოგვაკარო“. ამის მერე თითო სეფისკვერს ოჯახის წევრები ყველანი ხელში დაიჭერენ: მამაკაცები ხარების წინ ხარების სასაჭმელეებთან ჩამოსხდებიან, ქალები ძროხების წინ ძროხების სასაჭმელეებთან ჩამოსხდებიან, ბავშვები ცხვრების წინ სასაჭმელეებთან ჩამოსხდებიან. ეს სეფისკვერები ყველამ უნდა შეჭამოს ბოლომდე ხმის ამოუღებლად. წესები მკაცრ დაცვას საჭირეობენ, იმიტომ რომ თუკი მამაკაცები დათქმულზე ადრე ამოიღებენ ხმას, მაშინ ხარების კლება იცის, ხარებით ზარალი გარდაუვალია; თუკი ქალები დაარღვევენ დათქმას და ხმას დროზე ადრე ამოიღებენ, მაშინ ძროხების კლება და მარცხი იცის. ხოლო ბავშვები თუკი ამოიღებენ ხმას, მაშინ ცხვრების კლება იცის. იმ ღამეს სტუმრის მოსვლა არ შეიძლება. გარე კაცის შემოსვლა ოჯახში არ არის სასურველი. კი არადა, ოჯახის წევრისთვისაც კი, რომელიც ახალი წლის ღამეს არ იყო შინ, ამ დროს მისთვისაც კი არ შეიძლება სახლში, აქ, ამ რიტუალში მონაწილეობა. ისგლინჩაალის დღეს მიცემა არაფრისა არ შეიძლება და საციქველის მიცემაც არ შეიძლება (მად შიდ!). | |
| დამატებითი ინფორმაცია: | ტექსტი სვანურიდან ქართულ ენაზე ქეთევან მარგიანმა | |
| თემი: | იფარი | |
| სოფელი: | ნაკიფარი | |
| ტერიტორია: | ზემო სვანეთი | |
| წელი: | 1930 | |
| მასალა: | ქაღალდი, მელანი | |
| ზომები: | 20სმ × 15სმ | |
| მდგომარეობა: | დამაკმაყოფილებელი | |
| დაზიანებები: | ||
| თეგები: | გუიზდიდმარხვაისგლილჩალნნიარ (მეზუ მანგარ ლადიარალ ხვარხან | |
მსგავსი ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (იფარი, ნაკიფარი, ზემო სვანეთი)
მარხვის მეხუთე კვირა არის აია. ეს დღეც უქმეა. ...
მამაკაცებს და ბაშვებს და ამათ უკვე საგანგებო სადილს გავუმზადებთ ხოლმე. ...
თეთრი ფხუ არის ხორცის აღაბის მერე ორშაბათს, ლოცვა სრულდება დიდი ღმერთი...
ელობ (ელიაობა)- პერპოლაშიდან (პეტრე-პავლობიდან) სამი კვირის შემდეგ მოდის ელობ (...
კერიიდან ნაცარს ამოიღებს ხოლმე და ერთ ადგილას შეინახავს კედელში ჩაშენებ...
მეორე დღეს არის ნათლისღება, წყალკურთხევა (განცხდაბი). (შდრ. ძველი ქართ. ...
მიცვალებულის სახლეზე რასაც გაამზადებენ საკურთხს (საჭმელსაც და სამოსსაც), ი...
ახლა, სამშაბათ დღეს, არის „გულის სამშაბათი“. სალოცავად „გულ“-ში მიდიან ის კაცები...
ახალი წლის დილას რიჟრაჟზე, გამთენიისას დგებიან მეკვლეები. ამ დროს სახლ...
ცვილის სანთლებს ამატებენ ბევრს და ასე ნელ–ნელა გააქვთ კარში გარე გასასვლე...
მეორე დღეს, შაბათს, დილით, ღამე ერთი საათი რომ იქნება დარჩენილი ავდგებით, ფანჯ...
სხვა ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (იფარი, ნაკიფარი, ზემო სვანეთი)
ყველის საწური კალათა ...
ფოტოზე მოჩანს მაჩუბის ბაგის ორნამენტირებული ტიხარი...
ცეცხლის საჩხრეკი ორთითა ...
ყაუ - კერაზე ჩამოსაკიდი კავი ლაფთან - ხარის კუდისგან დამზადებული ბუხრის საწმენდ...
ეკლესია "ფეხ" სოფ. წვირმში, იფარის საზოგადოება ...
ფოტოზე მოცემულია ხიდი მდ. ენგურზე ...
გარდაცვლილის სულის მოსახსენიებლად გარეთ გაშლილი სუფრები...
გიორგობის დღესასწაული იფარში, ნაკიფარის ჯგრაგის ეკლესიის ეზო...
არყის ხისგან სამამაკაცო ლამპრების დამზადება მიცვალებულთა სულების მობრძანების დღ...
შრომის იარაღები საფარცხავი, ნაჯახი, ბარი, წერაქვი ...
მამაკაცების მიერ გარდაცვლილის დატირების მეორე მომენტი ...
წლისთავზე გარდაცვლილი ქალისთვის სუფრის კურთხევა მღვდლის მიერ...