| ტიპი: | ხელნაწერი | |
|---|---|---|
| დასახელება: | ზომხა-ახალი წლის დღესასწაული სვანეთში (გვ.1) | |
| დასახელება (ორიგ.): | ზომხა | |
| ავტორისეული აღწერა: | მთხრობელი ემზა გუჯეჯიანი | |
| შინაარსი: | ახალი წლის დილას რიჟრაჟზე, გამთენიისას დგებიან მეკვლეები. ამ დროს სახლში ლაპარაკი არ შეიძლება და არც ცეცხლის დანთება შებერვით. ამიტომ ქუდით (ქუდის ქნევით) უნდა დავანთო ცეცხლი. ხოლო ცეცხლს თუკი შეუბერავ, მაშინ ცუდი წელი იცის. ახლა მეკვლე გამოუშვებს კარგ ხარს და გამოიყვანს ეზოში. მამაკაცს ხელი აქვს ხარზე მოკიდებული, ქალი კი სათესურს (ლალაშს) აძლევს, მოაგროვებენ თოვლს. იმ ადგილას, სადაც სათოვლეა, სადაც თოვლი მოაგროვეს (ლამშუნა), იქ ხულთან ერთად მოიტანენ ნაძვს და თოვლის გროვის შუაში ჩაარჭობენ. ახლა უკვე სეფისკვერებს და სამეკვლეოებს (ნაჭშხუნვარებს) შეალოცავს, შესწირავს მამაკაცი იქვე: „დრო–ჟამის მცვალებელო ღვთაებავ, მეორე წლის მცვალებელო ღვთაებავ, კარგი ახალი წელი გაგვითენე, კარგი ახალი წელი გვინაცვალე. ამ წლის განმავლობაში კირის მწიკვის (ქათვექალისა) გარდა არაფერი მოგვაკლო. ბედნიერი წელი დაგვიყენე (კარგ ახალ წელს მიგვაყენე), ადამიანი და სულდგმული, ზრდით და მატებით გაგვახარე ჩვენი სახლისა ყველა – დიდიც და პატარაც“. ამის მერე შემოვლენ კარში ძახილით: „კარი ღიაა, შე ბედნიერო“. შინიდან გადმოსძახებენ: „რა ბედნიერება მოგაქვს? | |
| დამატებითი ინფორმაცია: | ტექსტი სვანურიდან ქართულ ენაზე თარგმნა ქეთევან მარგიანმა | |
| თემი: | მულახის თემი | |
| სოფელი: | ჭოლაში | |
| ტერიტორია: | ზემო სვანეთი | |
| წელი: | 1930 | |
| მასალა: | ქაღალდი, მელანი | |
| ზომები: | 20სმ × 17სმ | |
| მდგომარეობა: | დამაკმაყოფილებელი | |
| დაზიანებები: | ||
| თეგები: | აშიაშიზომხალალაშ ხულთალემზირლოცვამუჟეღნაჭშხუნვარებფუსნ | |
მსგავსი ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ჭოლაში, ზემო სვანეთი)
იმ დღეს დილით გვჩვევია: ერთი კაცი ადრე ადგება და გავა ეკლის მოსაჭრელად. დავუვლით...
17/05 სენიმოხსნაბ 30/05 მერე „სინმოხსნაბ - სულთმოფენობა ყოველთვის ხვდება შაბათს....
დიდ აღდგომას, ხოშა თანაფს ერთი გვარის წარმომადგენლები ერთად იკრიბებიან, ა...
მელღçê ლიკულთხêნი 10/02 მეორე დღეს, სამშაბათს, ჰქვია მელღçê ლიკულთხანი. ამ დღეს...
ლილაშუნედან ისგლინჩალამდე არის ერთი კვირა და სამი დღე. ისგლინჩაალის დღეს...
აღდგომის მეორე დღეს არის მიცვალებულთა დღე – კურთხევის ორშაბათი. იმ დღეს ...
სრულდება ტაბლაობა (ჩუ იტბგალხ ) და ამის შემდგომ უკვე იწყებენ მხიარულებას დ...
თეთრი ფხუს ორშაბათიდან კვირა საღამომდე არის ყველიერის კვირა. ყველი...
15 მარტს მიწის ხვრელების ამოყრაა. ამ დღესაც უქმეა. ახალ მოტანილ წყალს არ სვამენ...
ხორცის აღაპი გვჩვევია ორი კვირა. აღაპების კვირეულში ყველა ოჯახს, ყვე...
ჴეობ- მოდიოდა ლალხორის შემდეგ კვირას. მთელი სოფლით ხდიდნენ არაყს. ლესკარები აცხ...
შუშხვამის დღეს უქმე არ არის. საღამოს ყველა მოსახლიდან ერთი კაცი წავა ...
სხვა ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ჭოლაში, ზემო სვანეთი)
მართკუთხა ფორმის ქაღალდზე შავი ფანქრით ჩახატული ტაბლა ...
ხის ჯამი ...
სამიწათმოქმედო იარაღები-გუთანი და გუთნის ნაწილები განმარტებებით ...
სულის მოსახსენებელი სუფრა მიცვალებულის სახლში ...
ფოტოზე მოჩანს მაჩუბის ბაგის ორნამენტირებული ტიხარი...
ფოტოზე ხის ძველი წისქვილია აღბეჭდილი...
მარილის ქვასანაყი ...
მიცვალებულის სულის მოსახსენებლად წლისთავზე (სურვილის მიხედვით) არაყის სმა ეზოში ...
კერა...
მიცვალებულის სულის მოსახსენებელი საკურთხი სუფრა გარდაცვალებიდან მეორმოცე დღეს, მ...
ქალების სალოცავი ჯგირან სოფ. ჟამუშში, მულახის საზოგადოება ...
ფოტოზე გამოსახულია ლატალის თემის სოფ. იენაშის მკვიდრის ბიაზრუკ წერედიანის დატირ...