ტიპი: | ხელნაწერი | |
---|---|---|
დასახელება: | ზომხა-ახალი წლის დღესასწაული სვანეთში (გვ.4) | |
დასახელება (ორიგ.): | ზომხა | |
ავტორისეული აღწერა: | მასალა ჩაწერილია მულახის თემის სოფელ ჭოლაში. მთხრობელი: ემზა გუჯეჯიანი 1930 წელი | |
შინაარსი: | მაშინ ვმუშაობთ. ორ მთვარეზე არ ვმუშაობთ, სამზე ვმუშაობთ, ოთხ მთვარეზე და ხუთ მთვარეზე არ ვმუშაობთ, მერე ექვსიდან ცხრამდე ყოველთვის ვმუშაობთ; ოციდან ოცდაექვსამდე არ ვმუშაობთ; ოცდაექვსიდან ყოველთვის ვმუშაობთ. ახალი წლის ღამეს, ხულის ჩამოჭრისას, ნაჯახი მხოლოდ ერთხელ უნდა დაარტყა და ერთი დარტყმით მოჭრა ხული. ამის მერე ერთ ბიჭს (აქ გოგო არ შეიძლება!), ხულზე შემოისვამენ და შემოიყვანენ ოჯახში. შუაცეცხლის კერიას ირგვლივ სამჯერ მარჯვნივ ტრიალით შემოატარებენ, ამ დროს სახლში მყოფნი ყველანი ამ ბიჭს პწკენენ და თან მღერიან: „ხიში ძუნუ, ბამბღუ, გუეში ყორჟი, ხანგარია ირიხ!“. (ეს ტექსტი შეიცავს ე. წ. გლოსალიებს: შინაარსობრივად გასაგებია მხოლოდ სიტყვები: ძუნუ „მოფერებით პატარა ხბო“, სავსე კარი, სავსე სახლი, ხანგარი? იქნებიან“.) ამის შემდეგ ხულს დადებენ კერიასთან. ცხვარს მოჩეჩავენ, მოწეწავენ მატყლს, მცხობელს გამოართმევენ ცომს, დადებენ ხულზე და აიღებენ სადგისს და სადგისით ხვრეტენ: ის ხარი, ხარი, ხარი... ის ძროხა, ძროხა, ძროხა... | |
დამატებითი ინფორმაცია: | ტექსტი სვანურიდან ქართულ ენაზე თარგმნა ქეთევან მარგიანმა | |
თემი: | მულახის თემი | |
სოფელი: | ჭოლაში | |
ტერიტორია: | ზემო სვანეთი | |
წელი: | 1930 | |
მასალა: | ქაღალდი, მელანი | |
ზომები: | 20სმ × 17სმ | |
მდგომარეობა: | დამაკმაყოფილებელი | |
დაზიანებები: | ||
თეგები: | ზომხალალაშ ხულთალემზირნაჭშხუნვარებ |
მსგავსი ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ჭოლაში, ზემო სვანეთი)
გიორგობის მერე პირველი ორშაბათი უქმეა. სახლიდან რაიმეს გატანა გვეკრძალება. დაძახ...
ყველიერის სამშაბათს გვჩვეოდა ლოცვა. ველოცებოდით ქუთაისის ღვთისმშობელს ...
დღესასწაულთა თავი ბარბლაშია. ბარბალობა დღეს სხვის კარზე დაძახება არ შეიძლება - კ...
მეშხე ფხუს მერე არის ლითოდრი. ყოველთვის ლითოდრი ხვდება შაბათს. ლითოდრის ...
მესარაბი ყოველთვის შაბათ დღეს ხვდება. წინა დღეს, პარასკევ საღამოს დაკ...
ეკლესიის მინაშენის (ლადბაშის) გარეთ ერთ ადგილას და დაანთებდნენ ვეებრეთელა ...
აიას მერე მეორე კვირადღეს ბაია (ბა) ჰქვია. იმ დღისთვის ქალები ხორბლის ...
ლასმანდარ – ტაბიკები იფრა – იფანი ლაყულა – გასაყოფი, გასამიჯნი ...
ამ ქერის ნაწილს ხარში ცვლიან, ხარზე ჰყიდიან, ნაწილისგან კი არაყს გამ...
აღდგომის შაბათ დღეს მღვდელი და დიაკონი ოჯახიდან ოჯახში დადიან აღდგომის კვი...
თავთავის წილ ულუფას (თაინს). ლამპრობა არის კვირა დღეს და კვირა საღამოს, ...
კარის გაღება (ყორლიკრალ) ყოველთვის ხვდება მაშინ, როცა ორი კვირა რჩება...
სხვა ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ჭოლაში, ზემო სვანეთი)
მიცვალებულის მოსახსენებელი დღე ლაგუან, გარდაცვლილის შემოსილი და იარაღასხმული მამ...
ფარცხი - მოხვნის შემდეგ მიწის მოსასწორებელი...
ფოტოზე აღბეჭდილია რაჟდენ ქალდანის კოშკიანი საცხოვრებელი სახლი, მულახის თემის სოფ...
გარდაცვლილის სულის მოსახსენიელბელ დღეს მოხარშული ხორცით გაკეთებული საკურთხი ...
სამეურნეო იარაღები მარცვლეული კულტურების მოსავლის ასაღებად. კევრი და უღელი, ღვლე...
ერთ-ერთი ეპიზოდი აღბალაღრალის დღესასწაულის რიტუალიდან...
მართკუთხა ფორმის ქაღალდზე შავი ფანქრით ჩახატული ტაბლა ...
ფოტოზე ხის ძველი წისქვილია აღბეჭდილი...
ფოტოზე მოცემულია მულახის თემის ტერიტორია...
საკურთხი სუფრები საფლავებზე მარიამობა ( ლიმერიე) დღეს. ...
ბეჩოს თემის ქალების სალოცავი ჯგერან, რომელშიც ინახება ნაყოფიერების (მომტანი) ქვე...
ფოტოზე მოცემულია ბეჩოს უღელტეხილი...