ტიპი: | ხელნაწერი | |
---|---|---|
დასახელება: | ზომხა-ახალი წლის დღესასწაული სვანეთში (გვ.2) | |
დასახელება (ორიგ.): | ზომხა | |
ავტორისეული აღწერა: | მასალა ჩაწერილია 1930 წელს | |
შინაარსი: | „ადამიანის მშვიდობა და სიმრავლე, სულდგმულის, საქონლის სიმრავლე: სახარე არის ხარებით სავსე; საძროხე არის ძროხებით სავსე; სათხებო არის თხებით სავსე; საცხვარებო არის ცხვრებით სავსე; საცხენე არის ცხენებით სავსე; კიდობნები არის ხორბლით, მარცვლეულით სავსე!“. ამის მერე უკვე შემოდიან სახლში, მთლიანად დაივლიან სახლს, შემოუვლიან მარჯვნივ. ახლა დააბეს ხარი, გობი (ლალშ) დადგა სამზარეულოში, ცომეულთან და საცხობებთან. ამის შემდეგ ყველანი დგებიან, დაიბანენ ხელებს, მაშინ ქალი აიღებს ფუსნ მუჟეღს მთავარ სარიტუალო სეფისკვერს (ფუსტის წინამძღოლს), აიღებს თომის (წერექვის) კონას, დადებს ყველს ფუსნ მუჟეღზე ფუსტის წინამძღოლზე და ჩაატარებენ ლიშშის (ხელის ახსნის რიტუალს). ხელს აუხსნიან (აშიაშიხ) ყველას, მთელ ხალხს. ოჯახის მეკვლე ქალი და სახლში მყოფნი ახლა სამეკვლეოებს (ნაჭშხუნვარს) შეჭამენ. სამეკვლეოები (ნაჭშხუნვარი) ოჯახის წევრის გარდა სხვამ, გარე პირმა რომ ნახოს, ის არაფრით არ შეიძლება! ამის შემდგომ მოდის გარე მეკვლე. ამ მეკვლეს ეზოშივე შეაგებებენ სავსე გობს (ლალშს), დანარჩენ სეფისკვერებს და ფუსნ მუჟეღს მთავარ სარიტუალო პურს, ფუსტის წინამძღოლს. გარე მეკვლე ლოცვით შემოვა სახლში: „ბედნიერი ახალი წელიმც გქონოდეთ თქვენ, მთელ თქვენს სახლეულს, ადამიანებს და სხვა სულდგმულთ; მატებით და ზრდითამც ყოფილიყავით გახარებულები.“ შემდგომ | |
დამატებითი ინფორმაცია: | ტექსტი სვანურიდან ქართულ ენაზე თარგმნა ქეთევან მარგიანმა | |
თემი: | მულახის თემი | |
სოფელი: | ჭოლაში | |
ტერიტორია: | ზემო სვანეთი | |
წელი: | 1930 | |
მასალა: | ქაღალდი, მუყაო | |
ზომები: | 20სმ × 17სმ | |
მდგომარეობა: | დამაკმაყოფილებელი | |
დაზიანებები: | ||
თეგები: | ზომხალემზირლოცვამუჟეღფუსნა |
მსგავსი ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ჭოლაში, ზემო სვანეთი)
იმ დღეს იშიმშილებს ის ადამიანი, ვისაც ქარი სტკივა, ქარი აქვს. იმ ღამეს სე...
ჰჷლიშიერ - სინნოხსნაბის შემდეგ კვირას სამი დღის ( შაბათი, კვირა, ორშაბათი) აღნიშ...
მეშხე ფხუს მერე არის ლითოდრი. ყოველთვის ლითოდრი ხვდება შაბათს. ლითოდრის ...
ახალი წლის ღამეს გვჩვევია ხულის მოტანა სახლში სარკმელების და ფანჯრების ...
დღეობები: თეთრი ფხუ ყველიერი ყველიერი (თაში აღაბ) შავი ფხუ ლითოდრი ხატიცხოველი ...
22/02 „ლილìშუნე“ 07/03 ხატიცხოვლობიდან პირველი შაბათი დღე არის ლილაშუნე (თე...
არაყს დალევენ იმ დღეს. მოგროვებული ფულის ნაწილის არაყში იხდიან, ნაწილს კ...
ხვალმი ხვდება ლიქვრეშის ხუთშაბათ დღეს (ლიქვრეშის წინა ხუთშაბათს). ამ დღე...
„ლიღუნწçრე“ როცა ოჯახი ხვნას მორჩება, იმ დღეს ლიღუნწçრე ჰქვა და ლამარიას ვევედრ...
მერე, შაბათს ისევ ქაშუათობის შაბათი ჰქვია. იმ დღეს რამდენი სტუმარიც სოფელში მოგ...
იმ ღამეს ჯამჭურჭლეულს ყველაფერს გამოხარშავენ და გახეხავენ ქატოთი (გატშუ)....
მიცვალებულის დატირება. სარიტუალო პურების ცხობა და შესაწირის გაცემა...
სხვა ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ჭოლაში, ზემო სვანეთი)
მიცვალებულის მოსახსენებელი დღე ლაგუან, გარდაცვლილის შემოსილი და იარაღასხმული მამ...
წლისთავზე გარდაცვლილი ქალისთვის სუფრის კურთხევა მღვდლის მიერ...
მარიამობა მულახში...
ოჯახების დიდების რიტუალით დავლა სულების წასვლის დღეს (ლიფანალის დასრულებისას)....
ფოტოზე გამოსახულია მონადირე ბათლომ ნავერიანი, იარაღით და მთაში სასიარულო ჯოხით ...
მარილის ქვასანაყი ...
მულახელი ქალი სადღესასწაულო ჩაფრასტებიან სამოსში...
ფოტოზე ხის ძველი წისქვილია აღბეჭდილი...
ფოტოზე მოცემულია მულახის თემის ტერიტორია...
ფოტოზე აღბეჭდილია რაჟდენ ქალდანის კოშკიანი საცხოვრებელი სახლი, მულახის თემის სოფ...
ქალები, ბავშვები და მამაკაცები მულახის თემიდან...