| ტიპი: | ხელნაწერი | |
|---|---|---|
| დასახელება: | ზომხა-ახალი წლის დღესასწაული სვანეთში (გვ.2) | |
| დასახელება (ორიგ.): | ზომხა | |
| ავტორისეული აღწერა: | მასალა ჩაწერილია 1930 წელს | |
| შინაარსი: | „ადამიანის მშვიდობა და სიმრავლე, სულდგმულის, საქონლის სიმრავლე: სახარე არის ხარებით სავსე; საძროხე არის ძროხებით სავსე; სათხებო არის თხებით სავსე; საცხვარებო არის ცხვრებით სავსე; საცხენე არის ცხენებით სავსე; კიდობნები არის ხორბლით, მარცვლეულით სავსე!“. ამის მერე უკვე შემოდიან სახლში, მთლიანად დაივლიან სახლს, შემოუვლიან მარჯვნივ. ახლა დააბეს ხარი, გობი (ლალშ) დადგა სამზარეულოში, ცომეულთან და საცხობებთან. ამის შემდეგ ყველანი დგებიან, დაიბანენ ხელებს, მაშინ ქალი აიღებს ფუსნ მუჟეღს მთავარ სარიტუალო სეფისკვერს (ფუსტის წინამძღოლს), აიღებს თომის (წერექვის) კონას, დადებს ყველს ფუსნ მუჟეღზე ფუსტის წინამძღოლზე და ჩაატარებენ ლიშშის (ხელის ახსნის რიტუალს). ხელს აუხსნიან (აშიაშიხ) ყველას, მთელ ხალხს. ოჯახის მეკვლე ქალი და სახლში მყოფნი ახლა სამეკვლეოებს (ნაჭშხუნვარს) შეჭამენ. სამეკვლეოები (ნაჭშხუნვარი) ოჯახის წევრის გარდა სხვამ, გარე პირმა რომ ნახოს, ის არაფრით არ შეიძლება! ამის შემდგომ მოდის გარე მეკვლე. ამ მეკვლეს ეზოშივე შეაგებებენ სავსე გობს (ლალშს), დანარჩენ სეფისკვერებს და ფუსნ მუჟეღს მთავარ სარიტუალო პურს, ფუსტის წინამძღოლს. გარე მეკვლე ლოცვით შემოვა სახლში: „ბედნიერი ახალი წელიმც გქონოდეთ თქვენ, მთელ თქვენს სახლეულს, ადამიანებს და სხვა სულდგმულთ; მატებით და ზრდითამც ყოფილიყავით გახარებულები.“ შემდგომ | |
| დამატებითი ინფორმაცია: | ტექსტი სვანურიდან ქართულ ენაზე თარგმნა ქეთევან მარგიანმა | |
| თემი: | მულახის თემი | |
| სოფელი: | ჭოლაში | |
| ტერიტორია: | ზემო სვანეთი | |
| წელი: | 1930 | |
| მასალა: | ქაღალდი, მუყაო | |
| ზომები: | 20სმ × 17სმ | |
| მდგომარეობა: | დამაკმაყოფილებელი | |
| დაზიანებები: | ||
| თეგები: | ზომხალემზირლოცვამუჟეღფუსნა | |
სხვა გვერდები:
ამავე ტიპის დოკუმენტები, ამავე ადგილიდან:
მსგავსი ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ჭოლაში, ზემო სვანეთი)
გაზაფხულის გიორგობა (გვ.12.)
აიღებენ ხატს, ეკლესიას სამჯერ შემოუვლიან ირგვლივ, მღერიან, ასრულებენ საგა...
ლამპრობა (გვ.1.)
მეისარაბის მეორე დღეს ჰქვია ლიმპარი. ლამპარს ვანთებთ ყველა მამაკაცი და მიგვაქვს ...
ღერთა ლამპრობია (გვ.2.)
ახლა, კვირა დღეს, ღერთა ლამპრობია, მაგრამ ის ყოველთვის კვირა დღეს არ ხვდება. მი...
ზომხა-ახალი წლის დღესასწაული სვანეთში (გვ.6.)
ახალი წლის მეორე დღეს რატომღაც არავის უნდა, არ სურს არც მგზავრობა ...
ისგლილჩალ (გვ.1.)
ლილაშუნედან ისგლინჩალამდე არის ერთი კვირა და სამი დღე. ისგლინჩაალის დღეს...
ზომხა-ახალი წლის დღესასწაული სვანეთში (გვ.1.)
ახალი წლის დღეს გამთენიისას ოჯახის მეკვლეები ვინც არიან, ქალი და მამაკ...
სვანური ხალხური დღეობების ჩამონათვალი
"თეთრი ფხუ ყველიერი ყველიერი (თაში აღაბ) შავი ფხუ ლითოდრი ხატიცხოველი ლილ...
ლიღვმესარი
ლიქვრეშისღამეს ხვდება ასევე ლიღვმესარი. ამ დღეს საქონელს დღის განმავლ...
თამფა საფტინ
მერე არის შაბათი და ამ დღეს ჰქვია თამფê საფტინ. ამ დღეს გვჩვევია ჯგèრაგში სალადბ...
გაზაფხულის გიორგობა (გვ.8.)
იმ ოჯახში, რომელიც კუბდარებს უცხობს. იქ ხარის გულ–ღვიძლს დასერავენ, დაჭრი...
იარნესგა (გვ.1.)
ქრისტეს შობასა და ზომხას შორის პერიოდს ჰქვია ÎêრნეÎსგა. ამ კვირაში უქმეა, მუშა...
ჰჷლიშიერ (გვ.3)
ჰჷლიშიერ - სინნოხსნაბის შემდეგ კვირას სამი დღის ( შაბათი, კვირა, ორშაბათი) აღნიშ...
სხვა ტიპის დოკუმენტები, ამავე ადგილიდან:
სხვა ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ჭოლაში, ზემო სვანეთი)
თოხი
სამეურნეო იარაღი თოხი...
მოსახსენებელი სუფრები საფლავებზე მარიამობა დღეს
საკურთხი სუფრები საფლავებზე მარიამობა ( ლიმერიე) დღეს. ...
მიცვალებულის მოსახსენებელი დღე - ლაგუან
მიცვალებულის მოსახსენებელი დღე ლაგუან, გარდაცვლილის შემოსილი და იარაღასხმული მამ...
დაკრძალვა იფარის თემში
დაკრძალვა იფარის თემში, სოფ. ნაკიფარში.ფოტოზე აღბეჭდილია სოფ. ნაკიფარის ეკლესია,...
დღესასწაული ,,აღბა-ლაღრალი''
ეპიზოდი დღესასწაულიდან აღბა-ლაღრალი, საქმისაი ფალოსით და მისი ამალა...
კერა
კერა...
ცეცხლის საჩხრეკი ორთითა
ცეცხლის საჩხრეკი ორთითა ...
დღესასწაული აღბალაღრალი
სცენები აღბალაღრალის დღესასწაულიდან, საქმისაი ფალოსით, ნიღბით, ,,იარაღით" თავის ...
მიცვალებულის ნეშტთან მამაკაცების დატირების ერთ-ერთი მომენტი
ფოტოზე გამოსახულია ლატალის თემის სოფ. იენაშის მკვიდრის ბიაზრუკ წერედიანის დატირ...
სულის მოსახსენებელ დღეებში არყის სმა ეზოში მდგარ საერთო სათლიდან
მიცვალებულის სულის მოსახსენებლად წლისთავზე (სურვილის მიხედვით) არაყის სმა ეზოში ...
საავადმყოფოდან გარდაცვლილის სულის წაყვანის რიტუალი
ბეჩოს საავადმყოფოდან ეცერის თემის გარდაცვლილი მამაკაცის სულის გადაყვანის რიტუა...
სამეურნეო იარაღები
სამეურნეო იარაღები მარცვლეული კულტურების მოსავლის ასაღებად. კევრი და უღელი, ღვლე...