შუშხვამი-ბედობის დღესასწაული სვანეთში (გვ.2.)

ტიპი: ხელნაწერი
დასახელება: შუშხვამი-ბედობის დღესასწაული სვანეთში (გვ.2.)
დასახელება (ორიგ.): შუშხვამი
ავტორისეული აღწერა: მასალა ჩაწერილია მულახის თემში 1930 წელს
შინაარსი: შუშხვამის დღეს უქმე არ არის. საღამოს ყველა მოსახლიდან ერთი კაცი წავა ტყეში და მოჭრის არყის ხეს. მოჭრისას თუკი ნაფოტს თეთრი მხარე ექნება ზემოთ, იმან კარგი მშვიდობიანი წელიწადი იცის. თუკი შავი (ანუ ქერქის) მხარე ექნება ზემოთ, ის ყველას ცუდის ნიშნად მიაჩნია. იმ ღამეს პირველად ვივაშმებთ (ვახშამს შევჭამთ). მერე ხელახლა ვიწყებთ ცხობას და სამეკვლეოებს (ნაჭშხუნვარს) დავაცხობთ ხოლმე. ამის ცხობისას ბავშვები ხარების ლადიარებში (სასაკვებეებში) ეძებენ კაკლებს, მარცვლებს. თუკი ხორბლის მარცვლებს იპოვნიან ბევრს, იმან იცის ხორბლის უხვი, დიდი მოსავალი. რისი კაკლებიც, რისი მარცვლებიც იქნება ბევრი, ითვლება, რომ შესაბამისად მოსავალიც იმისი იქნება უხვი და ბარაქიანი. მერე ვაცხობთ ბევრ სეფისკვერებს, ხაჭაპურებს, ასევე დიდ პურებს, ერთი ფუსტის წინამძღოლია (ფუსნ მუჟეღ). მთავარ სარიტუალო პურს (ფუსნ მუჟეღს) უკეთებენ შუაში კუწუბოებს (ჟი ხაპაანწკუეხ) და ჯვარს გაუკეთებენ ზემოდან, სამ ადგილას რქასავით წანაზარდს (კუწუბოს) უკეთებენ. მეორეს აცხობენ, იმას რქასავით წანაზარდს (კუწუბოს) არ უკეთებენ, სამ ადგილას თითების ანაზომს გაუკეთებენ პურზე, ამას ეძახიან ლამრი ლემზირს / ლამარიას, ღვთისმშობლის სეფისკვერს. ახლა სეფისკვერებს და სამეკვლეოებს (ნაჭშხუნვარს) ყველაფერს ჩაუწყობენ გობში სათესურში ( ლალშთე ). ახლა უნდა აირჩიონ მეკვლე (მეჭშხი): გარე მეკვლე ვინ სჯობს, ვინ არა! ვინც გიქმნის კარგ გარემოს (ჯასხენი) იმას აქვს კარგი ფეხი (კარგი ნამეკვლევარი) და ის მინდა. იმას იმ საღამოს შუშხვამის ღამეს შეატყობინებენ, რომ „შენ ჩემი მეკვლე ხარ“. მერე სახლის მეკვლედ აირჩევენ ერთ ქალს და ერთ მამაკაცს. თუკი ამ ერთი წლის მანძილზე ვინმე მოკვდება, მაშინ მომავალ წელს მეკვლე უნდა გამოიცვალოს! საჭიროა სხვა მეკვლე.
დამატებითი ინფორმაცია: ტექსტი სვანურიდან ქართულ ენაზე თარგმნა ქეთევან მარგიანმა
თემი: მულახის თემი
სოფელი:
ტერიტორია: ზემო სვანეთი
წელი: 1930
მასალა: ქაღალდი, მელანი
ზომები: 20სმ × 17სმ
მდგომარეობა: დამაკმაყოფილებელი
დაზიანებები:
თეგები: არყაბედობამეკვლემჭშხინაჭშხუნვარსშუშხვამიხაჭაპურიხულიშ

სხვა გვერდები:


ამავე ტიპის დოკუმენტები, ამავე ადგილიდან:

მსგავსი ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ზემო სვანეთი)


...
აღდგომის კვირეული (თანფარელიდრე ) (გვ.1.)

აღდგომის შაბათ დღეს მღვდელი და დიაკონი ოჯახიდან ოჯახში დადიან აღდგომის კვი...

...
ტარიჯმაშის დღესასწაული (გვ.4)

მოცემულია ტარიჭაბუგვის // taritabűgv// tabgom-ის სახელით ცნობილი, აღდგომის შემდ...

...
გაზაფხულის გიორგობა (გვ.13.)

დღეობის რიტუალს და სადილს რომ მორჩებიან, სუფრის წევრები ანუ თანამეინახენი ...

...
ზომხა-ახალი წლის ტრადიციები სვანეთში (გვ.2.)

თუკი გამოლევისა შეეშინდებათ (ხული ბოლომდე არ დაიწვასო), მაშინ გამოიღებენ ...

...
ზომხა-ახალი წლის დღესასწაული სვანეთში (გვ.2)

„ადამიანის მშვიდობა და სიმრავლე, სულდგმულის, საქონლის სიმრავლე: სახარე არი...

...
ისგ ლილჩალ

ამის მერე, ოთხშაბათს, არის ისგ ლილჩìლ (დიდმარხვის შუა პერიოდი) და ამ დღეს იციან ...

...
ყორლიკრალი-კარის გაღება (გვ.2.)

სათითაოდ დაუყენებენ სამ სეფისკვერს (ტაფ ლემზირს). ამის გარდა აცხობენ ერთ...

...
კვირადღე (ბაიაა მიშლადეღ)

იმ დღეს ცარიელი ლემზირებით ლოცვა გვჩვევია. ხორბლის პურს შეალოცავენ მაცხოვარ...

...
ლითოდრი (გვ.1.)

მეშხე ფხუს მერე არის ლითოდრი. ყოველთვის ლითოდრი ხვდება შაბათს. ლითოდრის ...

...
ბაია (გვ.1.)

აიას მერე მეორე კვირადღეს ბაია (ბა) ჰქვია. იმ დღისთვის ქალები ხორბლის ...

...
აია

ისგლინჩაალის მერე პირველ კვირადღეს აია (ა) ჰქვია. იმ დღისთვის ხორბლის ფქ...

...
ამაღლება (გვ.1.)

აღდგომის მერე ორმოცი დღე რომ გავა, მაშინ არის ამაღლება. ამაღლების წინა ...

სხვა ტიპის დოკუმენტები, ამავე ადგილიდან:

სხვა ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ზემო სვანეთი)


...
მოსავლის ასაღები შრომის იარაღები

ნიჩაბი, ფოცხი, თოხი,ხორბლის სახვეტი ნიჩაბი, მცირე ზომის ხის ურო, ტყავის დასამუშა...

...
მესტიის ხიდი

ფოტოზე მოცემულია მესტიის ხიდი (1927 წელი) ...

...
გარდაცვლილის გამოსახულება (ნიშანი) სულის მოსახსენებელ სუფრასთან

გარდაცვლილის გამოსახულება წლისთავის სუფრასთან...

...
დეტალი საზამთრო საცხოვრისის, მსხვილფეხა საქონლის სადგომიდან

ფოტოზე მოჩანს მაჩუბის ბაგის ორნამენტირებული ტიხარი...

...
ბეჩოს უღელტეხილი (3375მ)

ფოტოზე მოცემულია ბეჩოს უღელტეხილი...

...
მულახი

ფოტოზე მოცემულია მულახის თემის ტერიტორია...

...
დღესასწაული აღბა-ლაღრალ მულახში

აღბა-ლაღრალის დღესასწაული, საქმისაი ფალოსით და ჯოხით...

...
მიცვალებულის მოსახსენებელი დღე - ლაგუან

მიცვალებულის მოსახსენებელი დღე ლაგუან, გარდაცვლილის შემოსილი და იარაღასხმული მამ...

...
სულის მოსახსენებელი სუფრა მიცვალებულის სახლში

სულის მოსახსენებელი სუფრა მიცვალებულის სახლში ...

...
დიდების რიტუალი გარდაცვლილ სულთა გაცილების დღეს ლიფანალის დასრუებისას

ოჯახების დიდების რიტუალით დავლა სულების წასვლის დღეს (ლიფანალის დასრულებისას)....

...
მარიამობა (ლიმირიე) მულახში

მარიამობა მულახში...

...
ყველის საწური კალათა

ყველის საწური კალათა ...