შუშხვამი-ბედობის დღესასწაული სვანეთში (გვ.1.)

ტიპი: ხელნაწერი
დასახელება: შუშხვამი-ბედობის დღესასწაული სვანეთში (გვ.1.)
დასახელება (ორიგ.): შუშხვამ
ავტორისეული აღწერა: ჩაწერილია 1930 წელს
შინაარსი: შუშხვამის დღეს უქმე არ არის. საღამოს ყველა მოსახლიდან ერთი კაცი წავა ტყეში და მოჭრის არყის ხეს. მოჭრისას თუკი ნაფოტს თეთრი მხარე ექნება ზემოთ, იმან კარგი მშვიდობიანი წელიწადი იცის. თუკი შავი (ანუ ქერქის) მხარე ექნება ზემოთ, ის ყველას ცუდის ნიშნად მიაჩნია. იმ ღამეს პირველად ვივაშმებთ (ვახშამს შევჭამთ). მერე ხელახლა ვიწყებთ ცხობას და სამეკვლეოებს (ნაჭშხუნვარს) დავაცხობთ ხოლმე. ამის ცხობისას ბავშვები ხარების ლადიარებში (სასაკვებეებში) ეძებენ კაკლებს, მარცვლებს. თუკი ხორბლის მარცვლებს იპოვნიან ბევრს, იმან იცის ხორბლის უხვი, დიდი მოსავალი. რისი კაკლებიც, რისი მარცვლებიც იქნება ბევრი, ითვლება, რომ შესაბამისად მოსავალიც იმისი იქნება უხვი და ბარაქიანი. მერე ვაცხობთ ბევრ სეფისკვერებს, ხაჭაპურებს, ასევე დიდ პურებს, ერთი ფუსტის წინამძღოლია (ფუსნ მუჟეღ). მთავარ სარიტუალო პურს (ფუსნ მუჟეღს) უკეთებენ შუაში კუწუბოებს (ჟი ხაპაანწკუეხ) და ჯვარს გაუკეთებენ ზემოდან, სამ ადგილას რქასავით წანაზარდს (კუწუბოს) უკეთებენ. მეორეს აცხობენ, იმას რქასავით წანაზარდს (კუწუბოს) არ უკეთებენ, სამ ადგილას თითების ანაზომს გაუკეთებენ პურზე, ამას ეძახიან ლამრი ლემზირს / ლამარიას, ღვთისმშობლის სეფისკვერს. ახლა სეფისკვერებს და სამეკვლეოებს (ნაჭშხუნვარს) ყველაფერს ჩაუწყობენ გობში სათესურში ( ლალშთე ). ახლა უნდა აირჩიონ მეკვლე (მეჭშხი): გარე მეკვლე ვინ სჯობს, ვინ არა! ვინც გიქმნის კარგ გარემოს (ჯასხენი) იმას აქვს კარგი ფეხი (კარგი ნამეკვლევარი) და ის მინდა. იმას იმ საღამოს შუშხვამის ღამეს შეატყობინებენ, რომ „შენ ჩემი მეკვლე ხარ“. მერე სახლის მეკვლედ აირჩევენ ერთ ქალს და ერთ მამაკაცს. თუკი ამ ერთი წლის მანძილზე ვინმე მოკვდება, მაშინ მომავალ წელს მეკვლე უნდა გამოიცვალოს! საჭიროა სხვა მეკვლე.
დამატებითი ინფორმაცია: ტექსტი სვანურიდან ქართულ ენაზე თარგმნა ქეთევან მარგიანმა
თემი: მულახის თემი
სოფელი:
ტერიტორია: ზემო სვანეთი
წელი: 1930
მასალა: ქაღალდი, მელანი
ზომები: 20სმ × 17სმ
მდგომარეობა: დამაკმაყოფილებელი
დაზიანებები:
თეგები: არყაბედობამეკვლემჭშხინაჭშხუნვარსშუშხვამიხაჭაპურიხულიშ

სხვა გვერდები:


ამავე ტიპის დოკუმენტები, ამავე ადგილიდან:

მსგავსი ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ზემო სვანეთი)


...
შობა

ბარბარობის მერე სამი კვირა რომ გავა, მაშინ არის შობა. შობის ღამეს აკეთ...

...
მეშხე ფხუ

11/02 მეშხე ფხუ 24/02 მეშხე ფხუს დღეს ისევ ისე მოვემზადებით და აღვასრულებთ ლოცვ...

...
ლიფანაალი-ადგომ (გვ.4.)

მესამე დღეს არის მიცვალებულთა ლახორში (იმქვეყნიურ საკრებულოში) წასვლა. გ...

...
ტარიჯმაშის დღესასწაული (გვ.5)

მოცემულია ტარიჭაბუგვის // taritabűgv// tabgom-ის სახელით ცნობილი, აღდგომის შემდ...

...
ზუზადი (გვ.2.)

გიმუნდი ჰქვია არყის ხის კარგად დაფოთლილ ტოტს, რომელსაც რგოლის, დისკოს ფო...

...
ცუდი ოთხშაბათი

ცუდი ოთხსაბათი არის ასეთივე, როგორც ცუდი პარასკევი. იმ დღეს არ შეიძლება ს...

...
ზომხა-ახალი წლის დღესასწაული სვანეთში (გვ.3.)

– „ყველაფერი მხოლოდდამხოლოდ კარგი: ადამიანის და საქონლის, სულდგმულის სიმრავლ...

...
ლიჰევწარი (გვ.2.)

25/01 ლიჰეçცìრი 07/02 შაბათს ლიჰევწარი ჰქვია. მენენი ჩამოყრის თივას სათივიდან...

...
ლამპარობა (ლაჰილი. გვ.1.)

20/01 ლიმპარიშ დეშდი ლêდეღ 02/02 ლიმპარობის ორშაბათს ლაჰილელების ერთი ჯგუფი სოფ...

...
ზომხა-ახალი წლის დღესასწაული სვანეთში (გვ.6.)

ახალი წლის მეორე დღეს რატომღაც არავის უნდა, არ სურს არც მგზავრობა ...

...
ლითოდრი (გვ.3.)

მეშხე ფხუს მერე არის ლითოდრი. ყოველთვის ლითოდრი ხვდება შაბათს. ლითოდრის ...

...
ცხრა მარტი

ცხრა მარტი უქმეა და მუშაობა არ შეიძლება ...

სხვა ტიპის დოკუმენტები, ამავე ადგილიდან:

სხვა ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ზემო სვანეთი)


...
სახლების დიდებით შემოვლა გარდაცვლილ სულთა წასვლის დღეს (ლიფანალის დასრულებისას).

სახლების დიდებით შემოვლა გარდაცვლილ სულთა წასვლის დღეს (ლიფანალის დასრულებისას)...

...
ცეცხლის საჩხრეკი ორთითა

ცეცხლის საჩხრეკი ორთითა ...

...
მოსავლის ასაღები შრომის იარაღები

ნიჩაბი, ფოცხი, თოხი,ხორბლის სახვეტი ნიჩაბი, მცირე ზომის ხის ურო, ტყავის დასამუშა...

...
ქელეხის სუფრა სასაფლაოზე

ქელეხის სუფრა ლატალის თემში, ეზოში სატრაპეზოდ სხედან მამაკაცები, ქალები და ბავშვ...

...
ფარცხი

ფარცხი - მოხვნის შემდეგ მიწის მოსასწორებელი...

...
სამფეხა დაბალი მაგიდა-ტაბლა

მართკუთხა ფორმის ქაღალდზე შავი ფანქრით ჩახატული ტაბლა ...

...
მიცვალებულის ნეშტთან მამაკაცების დატირების ერთ-ერთი მომენტი

ფოტოზე გამოსახულია ლატალის თემის სოფ. იენაშის მკვიდრის ბიაზრუკ წერედიანის დატირ...

...
ყველის საწური კალათა

ყველის საწური კალათა ...

...
მიცვალებულების სულების გამასპინძლება ლიფანალის დღეებში

გარდაცვლილთა სულების მიღება-გამასპინძლება "ლიფანალის" დღეებში...

...
დღესასწაული ,,აღბა-ლაღრალი''

ეპიზოდი დღესასწაულიდან აღბა-ლაღრალი, საქმისაი ფალოსით და მისი ამალა...

...
გარდაცვლილის სულის მოსახსენიებელი სუფრა

გარდაცვლილის სულის მოსახსენიებლად გარეთ გაშლილი სუფრები...

...
გარდაცვალებიდან ორმოცის აღსანიშნავი საკურთხი სუფრა და გარდაცვლილის ნიშანი

მიცვალებულის სულის მოსახსენებელი საკურთხი სუფრა გარდაცვალებიდან მეორმოცე დღეს, მ...