ტიპი: | ხელნაწერი | |
---|---|---|
დასახელება: | შუშხვამი-ბედობის დღესასწაული სვანეთში (გვ.1.) | |
დასახელება (ორიგ.): | შუშხვამ | |
ავტორისეული აღწერა: | ჩაწერილია 1946 წელს | |
შინაარსი: | ეს გვჩვევია ახალი წლის წინა დღეს. შუშხვამი უქმე არ არის. ისე თუ არ დაემთხვა რომელიმე უქმე დღეს. შუშხვამ დღეს ჩვეულებრივად ვმუშაობთ. საღამო ჟამს ერთი რომელიმე მამაკაცი ან ბიჭი წავა ტყეში და მოჭრის ხულს (ულს). ხული არის არყის ხის მოჭრილი ტოტი, არც თუ ისე მსხვილი (მოწვრილო). ხულის მოჭრის დროს, თუკი პირველ ნაფოტი, მონაჭრევით აღმა დაეცემა მიწაზე, ამან მშვიდობიანობა იცისო მთელი წლის განმავლობაში. ამიტომ ამ ნაფოტს აიღებენ და შინ წამოიღებენ. ამ საღამოსთვის მოსახლეს, ოჯახს მოსაზელი ცომი უკვე გამზადებული (მოზელილი) აქვს. ასევე საღამო ჟამს ოჯახში, სახლში უკვე აცხობენ ბევრ სეფისკვერებს და სამეკვლეოებს (ნაჭშხუნვარს), ამას ვეძახით ვეებერთელა (კარგა მოდიდო) სამ ხაჭაპურს. ერთი არის მთავარი სარიტუალო პური – ფუსნის წინამძღოლი (ფუსნ მჟეღ). ამათ მოაყრიან ყველს. ფუსნ მუჟეღს / ფუსნის წინამძღოლს მიუყენებენ სამ კაჩ ლემზირს, სეფისკვერს და შუაში გამოიყვანენ ჯვრის ფორმას პატარ–პატარა (ნაპწკენი) ცომებისგან. ამას მიაყოლებენ ასევე ორ ამოდენა ხაჭაპურს – პურს. და ამის გარდა აცხობენ იმდენ სეფისკვერს, რამდენი წევრიც (ადამიანიც) იქნება ოჯახში. და ამის გარდა დაკლავენ გოჭს და ამასაც მოხარშავენ; სამეკვლეოებს (ნაჭშხუნვარს), გოჭის ხორცს და თავს და სეფისკვერებს– ამას ყველაფერს მეორე | |
დამატებითი ინფორმაცია: | ტექსტი სვანურიდან ქართულ ენაზე თარგმნა ქეთევან მარგიანმა | |
თემი: | მულახის თემი | |
სოფელი: | ||
ტერიტორია: | ზემო სვანეთი | |
წელი: | 1946 | |
მასალა: | ქაღალდი, მელანი | |
ზომები: | 20სმ × 17სმ | |
მდგომარეობა: | დამაკმაყოფილებელი | |
დაზიანებები: | ||
თეგები: | არყის ხელემზირმუჟეღნაჭშხუნვარფუსნშუშხვამი |
მსგავსი ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ზემო სვანეთი)
მიცვალებულის დატირება. სარიტუალო პურების ცხობა და შესაწირის გაცემა...
გიორგობის მერე პირველი ორშაბათი უქმეა. სახლიდან რაიმეს გატანა გვეკრძალება. დაძახ...
17/05 სენიმოხსნაბ 30/05 მერე „სინმოხსნაბ - სულთმოფენობა ყოველთვის ხვდება შაბათს....
მერე, კვირა დღეს, ფუსდის ხარის დაკვლის დღეა. სოფელი ამ დღისთვის გამოყოფს რვა ...
გუნუაანთ ჩამეგიანთა ერთ–ერთი წინაპარი (ხოშა) დაჭერილი ყოფილა კახეთ...
20/7 იელიობ 2/8 ლატალის ზედა სოფლელების (ჟიქìნქას) ახანახას მერე ორ კვირაში ა...
ახლა მეორე დღეს არის ზომხა. დილით ახალგათენებულზე სამი მეეკვლე; ერთი ხარი, ერთი ...
ბარბალობის რელიგიური დღესასწაული გრძელდება სამ დღეს. იწყება ხუთშაბათს, ...
გიმუნდი ჰქვია არყის ხის კარგად დაფოთლილ ტოტს, რომელსაც რგოლის, დისკოს ფო...
მოცემულია ტარიჭაბუგვის // taritabűgv// tabgom-ის სახელით ცნობილი, აღდგომის შემდ...
ლილაშუნედან ისგლინჩალამდე არის ერთი კვირა და სამი დღე. ისგლინჩაალის დღეს...
ამ დღეს ზოგი მარხულობს ავადმყოფობაზე. საღამოს აღუვლენენ ხორბლის პურის ლემზირს ხა...
სხვა ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ზემო სვანეთი)
ეპიზოდი დღესასწაულიდან აღბა-ლაღრალი, საქმისაი ფალოსით და მისი ამალა...
მიცვალებულის სულის მოსახსენებლად წლისთავზე (სურვილის მიხედვით) არაყის სმა ეზოში ...
სახლების დიდებით შემოვლა გარდაცვლილ სულთა წასვლის დღეს (ლიფანალის დასრულებისას)...
მარანი...
ფოტოზე მოჩანს მაჩუბის ბაგის ორნამენტირებული ტიხარი...
ფოტოზე ხის ძველი წისქვილია აღბეჭდილი...
კერა...
ფოტოზე მოცემულია ხიდი მდ. ენგურზე ...
შრომის იარაღები საფარცხავი, ნაჯახი, ბარი, წერაქვი ...
ფოტოზე მოცემულია ბეჩოს უღელტეხილი...
მართკუთხა ფორმის ქაღალდზე შავი ფანქრით ჩახატული ტაბლა ...