შუშხვამი-ბედობის დღესასწაული სვანეთში (გვ.1.)

ტიპი: ხელნაწერი
დასახელება: შუშხვამი-ბედობის დღესასწაული სვანეთში (გვ.1.)
დასახელება (ორიგ.): შუშხვამ
ავტორისეული აღწერა: ჩაწერილია 1946 წელს
შინაარსი: ეს გვჩვევია ახალი წლის წინა დღეს. შუშხვამი უქმე არ არის. ისე თუ არ დაემთხვა რომელიმე უქმე დღეს. შუშხვამ დღეს ჩვეულებრივად ვმუშაობთ. საღამო ჟამს ერთი რომელიმე მამაკაცი ან ბიჭი წავა ტყეში და მოჭრის ხულს (ულს). ხული არის არყის ხის მოჭრილი ტოტი, არც თუ ისე მსხვილი (მოწვრილო). ხულის მოჭრის დროს, თუკი პირველ ნაფოტი, მონაჭრევით აღმა დაეცემა მიწაზე, ამან მშვიდობიანობა იცისო მთელი წლის განმავლობაში. ამიტომ ამ ნაფოტს აიღებენ და შინ წამოიღებენ. ამ საღამოსთვის მოსახლეს, ოჯახს მოსაზელი ცომი უკვე გამზადებული (მოზელილი) აქვს. ასევე საღამო ჟამს ოჯახში, სახლში უკვე აცხობენ ბევრ სეფისკვერებს და სამეკვლეოებს (ნაჭშხუნვარს), ამას ვეძახით ვეებერთელა (კარგა მოდიდო) სამ ხაჭაპურს. ერთი არის მთავარი სარიტუალო პური – ფუსნის წინამძღოლი (ფუსნ მჟეღ). ამათ მოაყრიან ყველს. ფუსნ მუჟეღს / ფუსნის წინამძღოლს მიუყენებენ სამ კაჩ ლემზირს, სეფისკვერს და შუაში გამოიყვანენ ჯვრის ფორმას პატარ–პატარა (ნაპწკენი) ცომებისგან. ამას მიაყოლებენ ასევე ორ ამოდენა ხაჭაპურს – პურს. და ამის გარდა აცხობენ იმდენ სეფისკვერს, რამდენი წევრიც (ადამიანიც) იქნება ოჯახში. და ამის გარდა დაკლავენ გოჭს და ამასაც მოხარშავენ; სამეკვლეოებს (ნაჭშხუნვარს), გოჭის ხორცს და თავს და სეფისკვერებს– ამას ყველაფერს მეორე
დამატებითი ინფორმაცია: ტექსტი სვანურიდან ქართულ ენაზე თარგმნა ქეთევან მარგიანმა
თემი: მულახის თემი
სოფელი:
ტერიტორია: ზემო სვანეთი
წელი: 1946
მასალა: ქაღალდი, მელანი
ზომები: 20სმ × 17სმ
მდგომარეობა: დამაკმაყოფილებელი
დაზიანებები:
თეგები: არყის ხელემზირმუჟეღნაჭშხუნვარფუსნშუშხვამი

სხვა გვერდები:


ამავე ტიპის დოკუმენტები, ამავე ადგილიდან:

მსგავსი ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ზემო სვანეთი)


...
ხრაბ, ლიგერგი (გვ.3)

კრაბ არის ლიგერგის წინადღე. სრულდება შესაწირავები დიდი ღმერთისთვის. მეორე დღეს ...

...
ლიფანაალი-ადგომ (გვ.4.)

მოეტანოს და დაებრუნებინოს თქვენთვის. მზიან–თაფლიანიმც ყოფილიყოს თქვენი...

...
ზეცის ლამპრობა (დეცე ლამპრობ)

ზეცის ლამპრობა ხვდება ორ თებერვალს. იმ ღამეს არ აცხობენ სეფისკვერებს, არაა ...

...
ლიâდçში// ლიქçრეში (გვ.1.)

მერე, კვირა დღეს ჰქვია ლიâდუში. ამ დღეს გირგვლიანები, სტეფლიანები და თამლიანები ...

...
მიცვალებულის დატირებისა და შესაწირის გაცემის წეს-ჩვეულებანი სვანეთში

მიცვალებულის დატირება. სარიტუალო პურების ცხობა და შესაწირის გაცემა...

...
ტყის სახელები ფარის თემში

"ტყეების სახლები: ურუ ჭალ, სარგობ, ანლ, აზაუ, კოჯრ, ლსილ, ლზქრ, კედერ,...

...
ჴეობ (გვ.5

ჴეობ- მოდიოდა ლალხორის შემდეგ კვირას. მთელი სოფლით ხდიდნენ არაყს. ლესკარები აცხ...

...
ზომხა-ახალი წლის დღესასწაული სვანეთში (გვ.3)

მეკვლე ჩამოჯდება სკამზე. აიღებს ფუსნ მუჟეღს მთავარ სარიტუალო პურს, და ...

...
ჭინკების, ეშმაკების, კუდიანების კვირეული (ჰერიაა მიიშუ) (გვ.1.)

ბაიას მეორე დღესვე, ორშაბათ დღეს ჭინკების, ეშმაკების, კუდიანების კვირეული...

...
ზუზა დაიკ

16/04 ზუზა დიკ 29/04 მერე, ოთხშბათს ზუზა დიკ - ია (ზუზა-დიკ) ეს დღე უქმეა ქარის...

...
ლიფანაალი-ადგომ (გვ.2.)

იქ, იმ ფიჩქთან ხოფანეხ, ბავშვების სული ამ სკამტაბლასთან მოიხსენებენ. მერე ...

...
ზომხა-ახალი წლის დღესასწაული სვანეთში (გვ.2)

„ადამიანის მშვიდობა და სიმრავლე, სულდგმულის, საქონლის სიმრავლე: სახარე არი...

სხვა ტიპის დოკუმენტები, ამავე ადგილიდან:

სხვა ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ზემო სვანეთი)


...
ქალების ქვევით ვედრება- ჩუბავ ლიმზირ

ქალების ქვევით ვედრების რიტუალი - ჩუბავ ლიმზირ, ჯგირანის სალოცავის შიგნით ...

...
მარილის ქვასანაყი

მარილის ქვასანაყი ...

...
დიდების რიტუალი გარდაცვლილ სულთა გაცილების დღეს ლიფანალის დასრუებისას

ოჯახების დიდების რიტუალით დავლა სულების წასვლის დღეს (ლიფანალის დასრულებისას)....

...
სამეურნეო იარაღები

სამეურნეო იარაღები მარცვლეული კულტურების მოსავლის ასაღებად. კევრი და უღელი, ღვლე...

...
წმ.ღვია და წმ.მსხალი

წმ.ღვია და წმ.მსხალი ფარის თემში. ...

...
გარდაცვლილის სულის მოსახსენებელ დღეს გაკეთებული საკურთხი მოხარშული ხორცით

გარდაცვლილის სულის მოსახსენიელბელ დღეს მოხარშული ხორცით გაკეთებული საკურთხი ...

...
წლისთავის სუფრის კურთხევა

მღვდელი წლისთავზე აკურთხებს გარდაცვლილი ქალისთვის მიძღვნილ სუფრას...

...
ფარცხი

ფარცხი - მოხვნის შემდეგ მიწის მოსასწორებელი...

...
მიცვალებულთა სულების მობრძანების დღეს საქალებო ჩირაღდნების გამოთლა არყის ხისგან

ფოტოზე გამოსახულია არყის ხისგან საქალებო ჩირაღდნების -ლამპრების გამოთლა მიცვალებ...

...
ახალგარდაცვლილის საფლავზე გასვლა

ლიმერიეს დღეს ახალი გარდაცვლილებისთვის საკურთხის გარდა იციან სამოსის მიძღვნაც, რ...

...
გარდაცვლილის გამოსახულება (ნიშანი) სულის მოსახსენებელ სუფრასთან

გარდაცვლილის გამოსახულება წლისთავის სუფრასთან...