შუშხვამი-ბედობის დღესასწაული სვანეთში (გვ.1.)

ტიპი: ხელნაწერი
დასახელება: შუშხვამი-ბედობის დღესასწაული სვანეთში (გვ.1.)
დასახელება (ორიგ.): შუშხვამ
ავტორისეული აღწერა: ჩაწერილია 1946 წელს
შინაარსი: ეს გვჩვევია ახალი წლის წინა დღეს. შუშხვამი უქმე არ არის. ისე თუ არ დაემთხვა რომელიმე უქმე დღეს. შუშხვამ დღეს ჩვეულებრივად ვმუშაობთ. საღამო ჟამს ერთი რომელიმე მამაკაცი ან ბიჭი წავა ტყეში და მოჭრის ხულს (ულს). ხული არის არყის ხის მოჭრილი ტოტი, არც თუ ისე მსხვილი (მოწვრილო). ხულის მოჭრის დროს, თუკი პირველ ნაფოტი, მონაჭრევით აღმა დაეცემა მიწაზე, ამან მშვიდობიანობა იცისო მთელი წლის განმავლობაში. ამიტომ ამ ნაფოტს აიღებენ და შინ წამოიღებენ. ამ საღამოსთვის მოსახლეს, ოჯახს მოსაზელი ცომი უკვე გამზადებული (მოზელილი) აქვს. ასევე საღამო ჟამს ოჯახში, სახლში უკვე აცხობენ ბევრ სეფისკვერებს და სამეკვლეოებს (ნაჭშხუნვარს), ამას ვეძახით ვეებერთელა (კარგა მოდიდო) სამ ხაჭაპურს. ერთი არის მთავარი სარიტუალო პური – ფუსნის წინამძღოლი (ფუსნ მჟეღ). ამათ მოაყრიან ყველს. ფუსნ მუჟეღს / ფუსნის წინამძღოლს მიუყენებენ სამ კაჩ ლემზირს, სეფისკვერს და შუაში გამოიყვანენ ჯვრის ფორმას პატარ–პატარა (ნაპწკენი) ცომებისგან. ამას მიაყოლებენ ასევე ორ ამოდენა ხაჭაპურს – პურს. და ამის გარდა აცხობენ იმდენ სეფისკვერს, რამდენი წევრიც (ადამიანიც) იქნება ოჯახში. და ამის გარდა დაკლავენ გოჭს და ამასაც მოხარშავენ; სამეკვლეოებს (ნაჭშხუნვარს), გოჭის ხორცს და თავს და სეფისკვერებს– ამას ყველაფერს მეორე
დამატებითი ინფორმაცია: ტექსტი სვანურიდან ქართულ ენაზე თარგმნა ქეთევან მარგიანმა
თემი: მულახის თემი
სოფელი:
ტერიტორია: ზემო სვანეთი
წელი: 1946
მასალა: ქაღალდი, მელანი
ზომები: 20სმ × 17სმ
მდგომარეობა: დამაკმაყოფილებელი
დაზიანებები:
თეგები: არყის ხელემზირმუჟეღნაჭშხუნვარფუსნშუშხვამი

სხვა გვერდები:


ამავე ტიპის დოკუმენტები, ამავე ადგილიდან:

მსგავსი ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ზემო სვანეთი)


...
ზომხა-ახალი წლის ტრადიციები სვანეთში (გვ.1.)

ახალი წლის ღამეს გვჩვევია ხულის მოტანა სახლში სარკმელების და ფანჯრების ...

...
პარპოლაში (გვ.1)

პარპოლაში დგება 29 ივნისს. ამ დღეს სოფელი საერთო ხარჯით ყიდულობს შესაწირავ საკლა...

...
ლილქóრი

ლილქóრი როცა ფქვას დავამთავრებთ, იმ ღამეს „ლილქურის“ ვიზეიმებთ. ლამარიას ლემზირე...

...
ლიჯგრი დოშდიშ

ახლა, მეორე დღეს, „ლიჯგრი დოშდიშ“ ჰქვია. იმ დღეს ჩავალთ ჯგèრაგში. სასაფლაოებზე ...

...
ბარბარობის დღესასწაული სვანეთში (გვ.2.)

ყველასთვის ნებადართული იყო. გზებზეც ბევრი არიგებდა სეფისკვერებს გობი...

...
ღუეშგე ლიმერიე (გვ.2)

ღუეშე ლიმერიე მარიამობის შემდეგი კვირაა, რომლის დროსაც კარგი მოსავლისთვის იწირე...

...
ხრაბ, ლიგერგი (გვ.1)

კრაბ არის ლიგერგის წინადღე. სრულდება შესაწირავები დიდი ღმერთისთვის. მეორე დღეს ...

...
გაზაფხულის გიორგობა (გვ.4.)

მაშინ სხვა ხალხმაც, დანარჩენებმაც მიანებს თავი. ათას ცხრაას ოცდაორ წლამ...

...
ბაია

მეორე დღეს ბაია ჰქვია. იმ დღეს, საღამოს, ეკლის მოჭრა გვჩვევია და მათი ფანჯრებზე ...

...
ლილაშუნე

22/02 „ლილìშუნე“ 07/03 ხატიცხოვლობიდან პირველი შაბათი დღე არის ლილაშუნე (თე...

...
მაცხუარი თახაშ

01/04 მაცხუარ თახაშ 14/04 მერე სამშაბათს, მაცხუარ თახაშია. ოჯახიდან თითო კაცი...

...
ალèნგçერ

19/05 ალèნგçერ 01/04 მერე ორშაბათს ალèნგçერი ჰქვია. ამ დღეს თითო ქალი ოჯახიდან ...

სხვა ტიპის დოკუმენტები, ამავე ადგილიდან:

სხვა ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (მულახის თემი, ზემო სვანეთი)


...
სოფელი ჟამუში, მულახის თემი

ფოტოზე აღბეჭდილია რაჟდენ ქალდანის კოშკიანი საცხოვრებელი სახლი, მულახის თემის სოფ...

...
თოხი

სამეურნეო იარაღი თოხი...

...
ახალი გარდაცვლილის საფლავზე ტანსცმლის მიტანა, საფლავზე გაშლა და საფლავის კურთხევა

ლიმერიეს დღეს მღვდლის მიერ არყის მიწაზე ლიბაცია და სასაფლაოზე მიტანილი სანოვაგის...

...
გარდაცვალებიდან ორმოცის აღსანიშნავი საკურთხი სუფრა და გარდაცვლილის ნიშანი

მიცვალებულის სულის მოსახსენებელი საკურთხი სუფრა გარდაცვალებიდან მეორმოცე დღეს, მ...

...
ქალების სალოცავი ჯგირან

ქალების სალოცავი ჯგირან სოფ. ჟამუშში, მულახის საზოგადოება ...

...
წმ.ღვია და წმ.მსხალი

წმ.ღვია და წმ.მსხალი ფარის თემში. ...

...
სამამაკაცო ლამპრების დაწვა საფლავებზე ლამპრობა დღეს

სამამაკაცო ლამპრების დაწვა საფლავზე ლამპრობაზე ...

...
ქალი სადღესასწაულო სამოსში, მულახი

მულახელი ქალი სადღესასწაულო ჩაფრასტებიან სამოსში...

...
სულის მოსახსენებელი სუფრა მიცვალებულის სახლში

სულის მოსახსენებელი სუფრა მიცვალებულის სახლში ...

...
ქელეხის სუფრა სასაფლაოზე

ქელეხის სუფრა ლატალის თემში, ეზოში სატრაპეზოდ სხედან მამაკაცები, ქალები და ბავშვ...

...
ბეჩოს მყვინვარი

ფოტოზე მოცემულია ბეჩოს მყინვარი ...