ტიპი: | ხელნაწერი | |
---|---|---|
დასახელება: | ლითოდრი (გვ.1.) | |
დასახელება (ორიგ.): | ||
ავტორისეული აღწერა: | ||
შინაარსი: | მეშხე ფხუს მერე არის ლითოდრი. ყოველთვის ლითოდრი ხვდება შაბათს. ლითოდრის წინა დღეს, პარასკევ დღეს, მამაკაცები ერთად შეიკრიბებიან ხოლმე მიტოვებულ, ცარიელ, უკაცრიელ სახლში, ქალები კი ცალკე შეიკრიბებიან ასევე უკაცრიელ სახლში. პარასკევ დღესვე მოაგროვებენ ცერცვს და ფქვილს. შეჭამანდად, მისაყოლებელ კერძად მოხარშავენ და შეკაზმავენ ცერცვს, სახლიდან მიაქვთ ასევე გამომცხვარი პური. ამ შეკრებას ჰქვია მასხრობა, შექცევა, გართობა (ლიჯღეევი). შაბათ დღეს, გამთენიისას, მოსახლეების ადგომამდე ახალბედა ბიჭები, ვაჟკაცები დაყვებიან კარდაკარ, კომლიდან კომლამდე და ყველას დალოცავენ, (ლაკურიელას ხაჭიმხ) კვირიას თქმით დაივლიან სოფელს! ამ დროს მლოცველი არის ერთი მამაკაცი, რომელიც ილოცება ასე: „ლითოდრის წმინდა გიორგი, დალოცე ეს ოჯახი“. ყველანი დანარჩენები ერთხმად პასუხობენ, ამბობენ: „ამინ“. მოთავე, დამწყები კვლავ აგრძელებს დალოცვას: „საითაც კი, სადაც კი თესლი, ერთი მარცვალიც კი გადააგდონ, დათესონ, ყველგან ეხაროს და ჯირჯვიანი ყლორტი, ამონაყარი გამოეშვას“. დანარჩენები კვლავაც ერთხმად პასუხობენ: „ამინ!“ მოთავე კვლავაც აგრძელებს დალოცვას: „ ლევანის და მისი ცოლის „ჭიშუ, ჭიშუ, ჭიშუ“. ის რომ ამას ამბობს, სხვები ყველანი მოთავესთან ერთადვე ამბობენ: „ჭიშუ, ჭიშუ, ჭიშუ“. და ამდაგვარად, ოჯახში რამდენი სულიც არის, რიგრიგობით ყველას სათითაოდ სიმღერით დალოცავენ. კვირიას თქმით დალოცვას რომ მორჩებიან, (ლიკურიერე ნიშნავს კვირიას თქმით დალოცვას)! ლიკურიერის დასრულების მერე ყველანი ბრუნდებიან იმ სახლში, სადაც მასხარაობა– გართობა (ლიჯღეევე) აქვთ დაგეგმილი. ოჯახები, მოსახლეები თითო პურს ყველანი დაუცხობენ ხოლმე მოლაყფეებს, მომასხრეებს (მუკურიელას). სადილობის დროისთვის მომასხრეები (მეჯღეევა, იგივე ხუმარები) ოჯახებში, მოსახლეებთან გააგზავნიან ხოლმე უმცროსებს. ისინი დაჰყვებიან კარდაკარ (მეზგან ი მეზგან) და თითო პურს ართმევენ და ერთად აგროვებენ. ამ პურებს ზოგს ქალებსაც უწილადებენ ხოლმე. ხუმრობა–მასხრობისას (ლიჯღეევიჟი) ქალები და მამაკაცები ერთმანეთთან მიდი–მოდიან ხოლმე და თავს იქცევენ, ერთობიან, მღერიან, ცეკვავენ, ფერხულს უვლიან. (ჭიშხშეხ). ღამით ამ დღეობაზე მამაკაცები ზოგჯერ გამასხარავების მიზნით ფანჯრებიდან თოვლს შეუყრიან ხოლმე ქალებს და ასე აშინებენ. მასხარები (მეჯღეევა) კვირა ღამემდე სამასხარაოდ არიან წასულები. იმ ღამეს დააცხობენ პურებს და ივახშმებენ; ნავახშმევს სახლის პატრონს დალოცავენ და დაიშლებიან ხოლმე და | |
დამატებითი ინფორმაცია: | ტექსტი სვანურიდან ქართულ ენაზე გადათარგმნა ქეთევან მარგიანმა | |
თემი: | იფარი | |
სოფელი: | ||
ტერიტორია: | ზემო სვანეთი | |
წელი: | ||
მასალა: | ქაღალდი, მელანი | |
ზომები: | 20სმ × 15სმ | |
მდგომარეობა: | დამაკმაყოფილებელი | |
დაზიანებები: | ||
თეგები: | ლიკნიშესაწირიცეკვა |
მსგავსი ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (იფარი, ზემო სვანეთი)
აღდგომის მერე ორმოცი დღე რომ გავა, მაშინ არის ამაღლება. ამაღლების წინა ...
ისგლილჩალი ყოველთვის ოთხშაბათ დღეს ხვდება დიდმარხვაში. იმ ღამეს ი...
მერე, კვირა დღეს ჰქვია ლიâდუში. ამ დღეს გირგვლიანები, სტეფლიანები და თამლიანები ...
შუშხვამის დღეს უქმე არ არის. საღამოს ყველა მოსახლიდან ერთი კაცი წავა ...
„ლინშდაქçრი“ ოჯახი, როცა მკას მორჩება, მაშინ „ლინშდაქçრე“ ჰქვია. იქ ღამე ლამარია...
ლალხორი ეწოდება ოქტომბრის პირველ კვირას. ამ დღეს ყველა ღმერთს ეწირებოდა ლემზირებ...
ლიფანაალი 06.01 განცხდაბ 19/01 ადგომის მერე მეორე დღეს განცხდაბ ჰქვია. საკლავ...
გუთნის, თოხის, ლაჭაადირის, ხორბლის თავთავებისა, ქერის თავთავებისა, ცერცვის ...
ხორცის აღაპის მეორე დღეს ორშაბათ დღეს არის თეთრი ფხუ. იმ დღეს იფარ...
13/01 ჯçðდი ჰêმ 26/01 ჯოდი ჰამ ყოველთვის ორშაბათი დღეა. მამლის ყივილზ...
აღდგომის ხუთშაბათს დღისით ვაკეთებთ ხორბლის ფაფას. საღამოს ვიტრაპეზებთ. ტრა...
გიორგობის მერე ზუზადამდე (ზუზადამდე) თითქმის ორი კვირაა. იმ დღეს ქარის სა...
სხვა ტიპის დოკუმენტები, რომლებიც ასევე შექმნილია ამავე ადგილებში (იფარი, ზემო სვანეთი)
ფოტოზე მოცემულია ხიდი მდ. ენგურზე ...
მარილის ქვასანაყი ...
ბეჩოს საავადმყოფოდან ეცერის თემის გარდაცვლილი მამაკაცის სულის გადაყვანის რიტუა...
ლიმერიეს დღეს მღვდლის მიერ არყის მიწაზე ლიბაცია და სასაფლაოზე მიტანილი სანოვაგის...
ქვაბში ხორცის ამოსარევი ხის ჯოხი ...
გარდაცვლილის სულის მოსახსენიებლად გარეთ გაშლილი სუფრები...
ყველის საწური კალათა ...
არყის ხისგან სამამაკაცო ლამპრების დამზადება მიცვალებულთა სულების მობრძანების დღ...
ოჯახების დიდების რიტუალით დავლა სულების წასვლის დღეს (ლიფანალის დასრულებისას)....
წმ.ღვია და წმ.მსხალი ფარის თემში. ...
მარანი...